Skinfaxi - 01.09.1926, Síða 34

130
SKINPAXI
ast þeir af þeim anda, sem stefnunni fylgir, og þeir
beyg.ja sig að meira eða minna leyti undir iög þau, sem
gilda í ríki vonarmálsins.
Zamenhof duldist alls ekki þau geysimiklu efnislegu
not, sem hafa má af vonarmálinu. Og það var fjarri
skapi hans að gera lítið úr þeim. En þau voru honum
samt ekki aðalatriðið. Hann kemst þannig að orði í
einni ræðu sinni: „Vonverjarnir fyrstu báru þolinmóð-
ir háð og hrópyrði, og lögðu mikið á sig, eins og t. d.
kenslukona ein fátæk, sem dró við sig mat sinn, til þess
að gela unnið að útbreiðslu vonarmálsins. Skyldi liún
hafa gert það vegna þessara hagkvæmu viðskifta-nota
einna saman? Og menn, sem lágu á banasænginni, hafa
skrifað mér, að vonarmálið væri eina huggun síns
liverfandi lifs, — ætli þeir hafi þá verið að hugsa um
þessi hagkvæmu viðskifta-not? Nei, nei! peir höfðu
að eins innri iiugsjón stefnunnar í huga. ]?eir elskuðu
ekki vonarmálið af því, að það færir heila mannanna
nær hvern öðrum, heldur af hinu, að það nálægði hjörtu
þeirra livert öðru.“
Hc'r kemur berlega í Ijós, að það er bræðralagsliug-
sjón vonarmálsins, sem er Zamenhof alt í öllu. Henni
vinnur hann meðan kraftar endast. Áhuginn dvínar
aldrei. Hann kólnar ekki og stirnar með aldrinum. Eld-
urinn logar altaf jafn-glatt í sálu hans, þessi eldur, sem
móðir hans hafði glætt, þcgar hún kendi honum að líta
á alla menn eins og systkini; þessi eldur, sem kona hans
hlúði jafnan að með samúð sinni og ástríki; þessi eld-
ur, sem fékk ávalt nýja næringu i rótfastri trú ú sig-
ur hins góða, — hinn heilagi eldur mannkærleikans.
það er hann, sem mótar alt lif Zamenhofs. Vonarmál-
ið er beint afkvæmi hans. Og trúmálaskoðanir Zamen-
hofs og siðakenningar byggjast á þessu sama.
Hann fylgdi engum sérstökum trúarflokki. Honum
fundust þeir of þröngir, of kreddufastir. peir litu flest-
ir homauga til þeirra, sem aðra siði höfðu. pá skorti