Sjómannablaðið Víkingur

Árgangur

Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1962, Blaðsíða 2

Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1962, Blaðsíða 2
um fyrir norður- og austurlandi 1962. Á þeim skamma tíma,. sem ætlaður var til að athuga rekst- ursáætlunina voru engin tök á að gera henni nein skil, enda hefði slíkt verið út í hött. Hins- vegar var augljóst, að hin tölu- lega hlið áætlunarinnar var mjög óákveðin svo ekki sé tekið dýpra í árinni og ekki einhlítt að leggja hana til grundvallar, sem óyggjandi plagg, sem for- sendur fyrir dómsúrskurði. Mun mála sannast að árang- ur hinna nýloknu sumarsíld- veiða hafi dregið næsta feitt strik yfir flestar niðurstöðu- tölumar ekki sízt hvað snerti tekjuhliðina. Þá var ekki vitað hvort Gerð- ardómnum hefði b'orizt nein plögg, þar sem leitast var við að taka til samanburðar kostnað við útbúnað skipa til herpinóta, en þar lá að baki marsrra ára reynsla, og til slíkra veiða voru notaðir tveir nótabátar með afl- miklum vélum og jafnvel fiski- leitartækjum. Síldveiðitæknin hefir undan- farin ár þróast beint frá herpi- nót yfir til hringnótar. Eins og dæmið lá fvrir í vor, liggur beint fyrir að álíta að hringnóta útbúnaður hafi ekki valdið auknum útgerðar- kostnaði, nema síður sé, vegna þess að tveir nótabátar með fyrrgreindum útbúnaði munii dýrari í rekstri en kraftblökk, hvað viðkemur vátryggingu og viðhaldi. Það er skoðun margra sjó- manna að hin breytta tækni við síldveiðar muni í framtíðinni leiða í Ijós að útgerðarkostnað- urinn hafi minnkað. við þá auknu aflamöguleika, sem hún færir útgerðinni. FISKSJÁIN. Þá skal farið nokkrum orðum um þetta fjárhagslega — heng- ingartæki — íslenzkrar útgerð- ar. Liggur þá fyrst fyrir að at- huga að við herpinótaveiðamar var aðeins hægt að kasta nót- inni í einmuna veðri og þegar síldin óð á yfirborðinu. — Þá takmarkaðist einnig vinnutími skipshafnarinnar á síldveiðun- um eingöngu við dagsbirtuna. Við tilkomu fisksjárinnar féll þessi vinnutímatakmörkun skips hafnarinnar algjörlega niður og færðist í það horf að verða ótaJcmarlcaður. Hringnótaskipin athafna sig við veiðarnar við miklum mun verri aðstæður og veðurskilyrði en herpinótaskipin gátu, eða í allt að 5-6 vindstigum eða jafn- vel verra veðri og allt árið um kring í stað tveggja til þriggja mánaða úr árinu og leiðir af því margföld nýting tækjanna. Hér skal tekin ein staðreynd. Einn af aflahæstu skipstjór- unum íslenzka flotans kastaði eitt árið hringnót sinni 800 — áttu hundruð sinnum — en það er talið af reyndum síldveiði- mönnum svara til 10 ára köst- un, miðað við herpinót. Upp út 1930 var mikil tækni- þróun varðandi útbúnað togar- anna. Þá kom dýptarmælirinn, miðunarstöðin og skipt var um loftskeytastöðvar yfir á lampa- senda. — Þessi tæki voru mjög dýr, en ekki varð þess vart, hvorki í ræðu né riti að ástæða þætti til að rýra aflahlut eða kaup yfirmanna né undirmanna á togurum. Var þó hér um bylt- ingu að ræða varðandi togveið- arnar og Iögðu skipin ekki úr höfn án þess að þessi tæki væru í lagi. Upp úr síðustu heims- styrjöld komu svo ein og tvær ratsjár í þessi skip, sjálfritandi fiskleitartæki, flottroll og nylon- vörpur. Það verður mjög erfitt að sannfæra sjómenn um að rýra beri stórkostlega hlut þeirra frá því sem verið hefur, og ennþá munu finnast innan raða út- gerðarmanna þó nokkrir sem taka þeirra málstað. Við tilkomu fullkomnari raf- eindatækja og hentugri útbún- aðar hefir vinnutími skipstjórn- armanna og allrar skipshafnar- innar og ábyrgð aukist stórkost- lega, um leið og afkomumögu- leikar bæði hennar og útgerð- arinnar hafa, sem betur fer, batnað mjög. Á herðum skipstjórnarmanna hvílir í langtum ríkari mæli en fyrr aflabrögð skipsins. Á hæfni þeirra og þekkingu á fiskleit- artækjunum byggist afkoma út- gerðarinnar og þjóðarhagur. Samhæfni og leikni skips- hafnanna eru beinar forsendur fyrir góðum árangri í aflabrögð- um. Það er tæpast nein goðgá, þótt minnt sé á þau alltof mörgu síldveiðisumur undanfar- in ár, sem íslenzkir síldveiðisjó- menn sneru heimleiðis vonsvikn- ir vegna aflatregðu og með tóma vasa. — Þá brást flestum bogalistinn við að reikna út tekjur þeirra og birta á áber- andi stöðum í dagblöðunum, enda áhuginn í réttu hlutfalli við rýrar tekjur. Nú virðist sem þjóðarbúið sé að gliðna úr skorðum og að öngþveiti hafi skapast vegna aukinna tekna sjómanna, enda þótt vitað sé að ríflegur hluti þeirra rennur frá þeim í opin- ber gjöld og að þar sé hver eyr- ir tíundaður, enda lítið við því að segja þótt vissulega væri æskilegt, að slíkum gjöldum væri jafnað niður á lengri tíma en eitt ár vegna mjög breyti- legrar afkomu frá ári til árs. Það verður eigi hjá því kom- izt að telja þennan áróður gegn sjómannastéttinni harla var- hugaverðan og vægast sagt ó- heppilegan. Það dregur enginn annars fisk úr sjó og sjómenn hafa ekki komizt sofandi að sín- um hlut þótt sæmilegur sé í augnablikinu. Heillavænlegast hlýtur að vera að samstaða og samvinna sjó- mannastéttarinnar og þeirra, sem með þeirra mál fara í landi mótist af gagnkvæmum skiln- ingi og að hagsmunir þeirra fari saman, að öðrum kosti getur illa farið. íslenzka þjóðin veit af langri reynslu að, „svipull er sjávarafli." 202 YÍKINGUR

x

Sjómannablaðið Víkingur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Sjómannablaðið Víkingur
https://timarit.is/publication/335

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.