Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1962, Blaðsíða 17

sjólaga um viJculegt uppgjör, og
þrátt fyrir það að um 90 af
hverjum 100 sjómönnum hjá
þessum fyrirtækjum, eigi inni
peninga hjá þeim um hver mán-
aðamót, sem liggi hjá þeim
vcbxtalausir um lengri eða
skemmri tíma.
Að vísu skal viðurkennt að
hvimleitt hlýtur að vera fyrir
skrifstofufólk útgerðarfyrir-
tækjanna að fá þá menn, sem
ekki kunna með fé sitt að fara,
í heimsókn tvisvar til fjórum
sinnum eða oftar í stuttri inni-
veru til að biðja um peningaút-
tekt. Ef bankar eða sparisjóðir
tækju upp slíka þjónustu og
fengju í hendur strax eða um
mánaðamót eða að aflokinni
veiðiferð, kaup eða hlut sjó-
mannsins, sem væri lagt inn í
veikning hans, myndu útgerðar-
félögin losna við mikinn átroðn-
ing, en sjómenn njóta hinna
háu vaxta, meðan þeir þyrftu
ekki sjálfir á fé sínu að halda,
auk þess sem þjóðarheildin
fengi aukið sparifé til notkun-
ar við sínar margháttuðu fram-
kvæmdir og uppbyggingu. En
það er ekki aðeins fyrir sjó-
mennina sem framangreindar
stofnanir gætu tekið upp aukna
og mikilsverða þjónustu, heldur
fyrir fiskiskipaútgerðina sjálfa.
Þar á ég við reikningshald og
launauppgj ör þessara fyrirtækj a
staklega þeirra minni. Þetta
mun þekkjast nokkuð í Noregi,
enda talið vera nauðsynlegur
grundvöllur, til að útiloka tor-
tryggni frá sjómönnum í garð
útgerðarinnar, vegna þátttöku
sinnar í útgerðarkostnaði. Ef til
slíkrar þátttöku kæmi að nýju
hér á Islandi þýðir ekki að
minnast á slíkt, ef gamla fyrir-
komulagið væri á í þessum efn-
um. Jafnvel þótt ekki kæmi til
þess mundi nauðsynlegt að op-
inberar stofnanir eins og bank-
ar eða sparisjóðir hefðu a. m.
k. nokkur slík uppgjör og reikn-
ingshald með höndum, svo ó-
yggjandi staðreyndir um hag
slíkrar útgerðar lægju alltaf
fyrir þegar rætt væri um kjara-
VÍKINGUE
samninga og fiskverð, þar með
væri losnað við þá tortryggni,
sem óhjákvæmilega hlýtur að
skapast, gegn þeim gögnum sem
lögð eru fram af hagsmunasam-
tökum annars eða eins aðila,
meðan annað form finnst ekki.
Gjaldeyrisbankarnir mættu
einnig opna sérstaka gjaldeyris-
reikninga hjá sér fyrir þá
mörgu, sem taka hluta af laun-
um sínum í gjaldeyri. Margir
safna sér gjaldeyri til kaupa
einhvers hlutar eða ferðalaga.
Mikil vandkvæði eru á því fyrir
sjómenn að leggja inn í erlenda
banka. Ef bankarnir hér hefðu
sérstakar viðskiptabækur, sem
sjómenn gætu ávaxtað sitt er-
lenda fé í, þá gætu bankamir
nýtt það og sjómenn þyrftu ekki
að geyma það heima eða um
borð í lélegum hirzlum, vaxta-
laust. Enginn vafi er á að þjón-
usta við sjómenn, í þeirri mynd
sem hér hefur lítillega verið á
drepið, á fullan rétt á sér. Þar
er ekki aðeins verið að þjóna
hagsmunum einna rstéttar, held-
ur heildarinnar. Þá vaknar sú
spurning, hver verði fyrstur til
að veita slíka þjónustu, bankar
og sparisjóðir sem fyrir eru eða
samtök sjómanna, að stofna
sinn eiginn sparisjóð? P. S.
Mynd sem sýnir slcemmdan bað'staff
af völdum olíuúrkasts
Fleygið ekki olíu í sjóinn s
Ráðstefna 16 þjóða, Breta,
Mexico, Svíþjóðar, Vestur-Þjóð-
verja, Danmerkur, Canada, Nor-
egs, Irlands, Bandaríkja Amer-
íku, Belgíu, Frakklands, Hol-
lands, Póllands, Finnlands og
Kuwait, var sett í London 26.
marz s. 1.
Þar var rætt um endurskoðun
reglna, sem gilt hafa milli nokk-
urra þjóða um þessi mál. Senni-
lega verður reynt að koma á nýj-
um allsherjar sáttmála í stað
þess, er nú hefur verið samkomu-
lag um.
Nú eru í gildi reglur um bann
við að kasta olíu í sjóinn innan
100 km f jarlægðar frá ströndum
landanna, í Noregi er þó miðað
við 50 sjómílur. Þetta þýðir, að
algert bann verður á útkasti olíu
í Eystrasalti. Sömuleiðis er unn-
ið að því að koma á banni við að
láta olíu í Norðursjóinn.
Bretar leggja áherzlu á það
að banna öllum olíuflutninga-
skipum 20000 brt og stærri að
fleygja olíu í sjóinn. Telja þeir
svo stórum skipum útlátalaust að
geyma alla úrgangsolíu þar til
komið er í höfn.
Þá er rætt um að koma upp
geymakerfi í ýmsum sjávar-
plássum, sem tekið geta við úr-
gangsolíu skipa.
1. júlí 1956 var komið á fyrsta
sáttmálanum til að draga úr ó-
hreinindum sjávar af völdum
olíu. Síðan sáttmálinn tók gildi
hefur lítið verið um olíuóhrein-
indi umhverfis Danmörku. Þó
hefur mikill fjöldi hálfdauðra
og stórslasaðra sjófugla borizt
að ströndum landsins. Fuglamir
hafa lent í olíu, sem kastað hef-
ur verið út frá skipum, en talið
er þá fullsannað að olía sú hefur
ekki farið í sjóinn á því bann-
svæði, er Norðurlöndin hafa sett
sér.
Rannsóknir standa nú yfir á
því hversu langt fuglar geta
komizt eftir að hafa lent í olíu.
217