Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1962, Blaðsíða 29

1- Ekki er vitað til að neinar þjóð-
lr hafi sett ákvæði um stöSugleika
fiskiskipa, enda mjög skiftar skoðan-
lr um, hvað sé hæfilegur stöðugleiki.
pf stöðug skip eru ekki almennt tal-
ln góð sjóskip né vinnuskip, en of
>)Tnjúk“ skip geta aftur á móti veri'ð
varasöm. Engin skörp mörk eru á
»ulli, en þó myndi ekki valda veru-
legum erfiðleikum að setja ákvæðin,
sem myndu verða að byggjast m.a. á
1’yrjunar-metacenterhæS (G M) skips-
ms 0g réttiarms-bogun (G Z-bogum)
°g þá kveðiS á um lægsta hámarks-
Punkt og lágmarks-hallagráSu þegav
Z-bogin sker núll-línu, miðað viS
mismunandi hleðslutilfelli.
Engar íslenzkar tréskipa-smíða-
stöðvar eru nú færar um aS gera
slíka útreikninga, og heldur ekki f jöld-
Itl allur af þeim erlendu skipasmíSa-
Stöðvum, sem nú smíða fiskiskip fyrir
lslenzka káupendur. Gögn eru yfirleitt
heldur ekki fyrir hendi, sem hægt er
nota viS þessa útreikninga á göml-
Ulu skipum, og yrði því aS mæla þau
llPP, teikna aS nýju og reikna síðau
"t- íslenzkir skipaverkfræSingar eru
táir ennþá og erlendir tæplega fá-
unlegir, svo framkvæmd yrði án efa,
®rfið og tæki langan tíma, ef reikna á
"t stöðugleika allra eldri skipanna. Ný
skip gætu íslenzkir tréskipasmiðir
heldur ekki teiknaS lengur sjálfir,
neina að nokkru leyti, og yrSi þá a'S
leita til skipaverkfræðinga um það
utriði, innlendra eða erlendra. Sjálfa
^treikningana má þó vinna nokkru
tljótara meS því að hafa aSgang aS
rafmagns-heila (eins og t.d. DASK í
En’Upmannahöfn ásamt kodnings-cent-
ral fyrir skipasmíðar.)
Stöðugleiki fiskiskipa sem annarra
skipa gerbreytist við mismunandi
hleðslu. Þessvegna þarf að reikna út
^usmunandi hleðslu-ástand skipanna,
Setja þaS upp í töflum og bogum,
bannig frágengið aS skipstjóri, sem
kefir lrert um þetta, getur umreiknað
(!1ns og hann þarf með í daglegri
notkun.
2. StöSugleikaútreikningar verða að
^uiðast við hleðsluborS skipsins, og
það er því útilokað að setja ákvæði
Ul11 stöðugleika, nema setja um leiö
Ueglur um dýpsta leyfilega hleðslu-
°rð, 0g er þá varla um annaS að
ræða en að láta núverandi fiskiskipa-
^ÍKINGUR
hleSslumerki, sem nú eru í gildi viS
flutning fisks til útlanda, einnig ná
til fiskiskipa á veiðum.
Lestarstærðir eru mismunandi í
hlutfalli við stærS fiskiskipa. Sum
myndu e.t.v. aðeins geta fyllt lestar
á síldveiðum, en skip með litla lest
gætu e.t.v. látiS eitthvaS af síld á
þilfar líka. Það yröi aS ákveða fyrir
hvert einstakt skip, hvort liægt er að
leyfa að setja minna í lest og eitt-
hvað á þilfar, eSa hvort lest yrSi að
vera full, áSur en hægt væri að setja
á þilfar, ef skipið væri ekki komið á
hleðslumerki með fulla lest.
Varla yrSi hjá því komizt aS hafa
stöðugt og nákvæmt eftirlit með
hleöslu fiskiskipa, þannig að ofhleðsla
og vanhleðsla yrði tafarlaust kærS, svo
jafnt gengi yfir alla.
3. Til aS stöðugleikaútreikningar
komi að gagni er að sjálfsögðu nauS-
synlegt aS íslenzkir fiskiskipaskip-
stjórar hljóti kennslu í þessum mál-
um svo þeir skilji til fulls ástand
skipsins við mismunandi hleðslu. Til
að svo megi verSa mun þurfa að
lengja námstíma fiskiskipstjóranna
nokkuð, og þeir sem þegar hafa feng-
ið réttindi yrðu aS fara á viðbótar-
námskeiÖ vegna þessara mála.
Ollum mun ljóst, aö hér er um aS
ræða stórmál er varðar bæöi öryggi
íslenzkra sjómanna og fjárhagslega af-
komu þeirra og útgerSarmanna.
Að lokum vil ég benda Henry A.
Hálfdánarsyni á það, að þessi síðasta
grein hans hefir í mínum augum
og sennilega fjölda annarra tekiS af
allan vafa um tilgang hans með á-
rásargreinum á mig persónulega og
sldpaskoðun ríkisins í hvert sinn er
sjóslys verður. Tilgangurinn er svo
sannarlega ekki aS auka öryggi ís-
lenzkra sjófarenda, eins og hann reyn-
ir að láta í veöri vaka, heldur að
reyna að sverta og ófrægja störf
þeirra manna, sem mest vinna aS
þessum öryggismálum.
Ef tilgangur Henrys væri aukið
öryggi sjófarenda, og hann hefði góð
ráS til endurbóta, væri þá ekki sjálf-
sagðari leiö fyrir hann að koma á
skrifstofu skipaskoðunar ríldsins og
ræSa í vinsemd við mig og samstarfs-
menn mína mn endurbætur. Síðan ég
tók við þessu starfi mínu árið 1954
hefir Henry A. Hálfdánarson áldrei
látið sjá sig hér til viöræðna um þessi
mál, en strax ef einhver sjóslys verða,
er hann fljótur til með greinar í blöS-
um, til að reyna aS sannfæra alþjóð
um að ha.nn einn, vinni aS þessum
málum.
Eg kýs hinsvegar margfalt frekar
að fá að vinna í næði að athugun or-
saka sjóslysa, og á hvern hátt megi
raunhæft bæta úr. Þetta hefir verið
gert hér hjá skipaskoðun ríkisins,
þetta er gert í dag og mun verða
gert áfram, því aS á þennan hátt tel
ég mig vinna meira gagn fyrir öryggi
íslenzkra sjófarenda, en aS skrifa
svargreinar við dylgjum og árásum
eftir Henry A. Hálfdánarson.
Það er athyglisvert að í livert skifti
sem eitthvað ber út af í skipi, þá
virSist Henry telja að skipaskoöunin
eigi sök, þótt skoðun skipa sé aðeins
einu sinni á ári. — Skoðun bifreiða
fer líka fram einu sinni á ári, en
aldrei hefi ég séð grein eftir Henry
þar sem hann telur bifreiðaeftirlitið
ábyrgt, ef dauðaslys veröur vegna
þess að eitthvað bilar í bifreið. Öll
mannanna verk geta bilaS. Jafnvel
þótt skip eða bifreiS sé að því er bezt
verSur séð í fullkomnu lagi við 'árs-
skoðun, þá getur eitthvað bilaS síðar
er veldur slysi, án þess aS hægt sé að
kenna skoðunarmanni né öðrum van-
gæslu í starfi. Meginmálið er að allir
bæði eftirlitsmenn, sjófarendur og bif-
reiðastjórar geri sitt til að alltaf sé
allt í eins góðu lagi og mannleg dóm-
greind leyfir.
20. sept 1962
Hjálmar B. BárSarson.
*
Ritnefnd Víkings sá ekki ástæöu
til aS neita birtingu þessarar greinar
enda þótt. hún teldi eSlilegra aS hann
hefði haldið sig eingöngu við hina
faglegu hlið málsins, og tokur meS
þökkum boði lians um frekari upp-
lýsingar um þessi mál. Persónuleg
ummæli hans mn Henry Hálfdá.narson
telur ritnefndin stangast á við staS-
reyndir og frábiður sig því alla á-
byrgð á þessum lunmælum greinar-
höfundar.
Ritnefnd Sjómannabl. Víkings.
229