Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1980, Qupperneq 16

Loðna, hængur (ofar) og hrygna. Um hrygningartímann myndast úr hreistrinu loðin rák
eftir endilangri hlið hængsins.
svo aftur 130 þúsund tonn í fyrra
sumar.
— Hvenær varð mönnum ljóst
að loðnan við Jan Mayen var af
íslenska stofninum?
— Þetta höfum við lengi talið
okkur vita, en það sannaðist 1978.
Við merktum 11—12 þúsund
loðnur út af Norðurlandi þá um
sumarið. Nokkur þeirra merkja
skiluðu sér úr norskum afla af Jan
Mayen miðum samsumars. Einn-
ig merktum við 5—6 þúsund
1964 8.6
65 49.7
66 124.5
67 97.2
68 78.1
69 170.6
1970 188.8 2.0
71 182.9
72 276.5
73 345.3 95.6
74 433.8 28.1
75 335.6 122.0
76 252.1 86.6
77 30.3.0 246.2
78 172.0 296.4
79 280.0 231.7
16
loðnur við Jan Mayen þetta sama
sumar og hluti þeirra merkja kom
fram hér heima næsta vetur (’79).
Auk þessa var loðnu fylgt eftir af
íslandsmiðum þama norður í
fyrra sumar og til baka síðastliðið
haust.
— Var ekki vitað um þessar
göngur fyrr?
— Á sjöunda áratugnum var
svæðið kannað reglulega á vorin (í
maí—júní) án þess að loðna
fyndist. Aftur á móti var svæðið
8.6
49.7
124.5
97.2
78.1
170.6
190.8
182.9
276.5
440.9
461.9
3.1 460.7
1 14.4 450.1
259.7 25.0 833.9
497.5 189.0 1.154.9
441.9 180.0 1.133.6
ekki kannað að sumri né seinni
hluta sumars að neinu ráði, að
undanskildum árunum 1966 og
1967. Fyrra árið fundust þéttar
loðnutorfur norðan íslands (68°N
og 19°V) en seinna árið miklar
loðnulóðningar í júlí og ágúst
vestan Jan Mayen (71°N og
12°V).
Á áttunda áratugnum voru
nokkrir leitarleiðangrar famir til
að finna loðnu á Jan Mayen
svæðinu, en án árangurs þar til í
ágúst 1978. Á ofangreindu tíma-
bili var svæðið yfirleitt ekki kann-
að nægjanlega vel til þess að hægt
væri að draga ákveðnar ályktanir
um það hve reglulega loðna finnst
við Jan Mayen.
— í framhaldi af þessu væri
gaman að vita svolítið um reglu og
óreglu á hrygningargöngum loðn-
unnar.
— Á tímum Bjarna Sæmunds-
sonar var mönnum ljóst að aðal
uppeldis- og ætissvæði loðnu voru
fyrir norðan land og jafnframt að
aðalhrygningarstöðvamar væru
fyrir sunnan land. Bjami gerði ráð
fyrir að loðnan gengi til hrygn-
ingar suður með Austfjörðum og
upp að ströndinni á Homa-
fjarðarsvæðinu; héldi þaðan vest-
ur með landi og hrygndi meira og
minna á öllu svæðinu frá Homa-
firði og vestur á Breiðafjörð. Það
er ekki fyrr en veturinn 1969 að
við förum að kanna nánar hvemig
þessari göngu sé háttað. Þá kemur
í ljós að loðnan fylgir gjama
landgrunnsbrúninni fyrir Norð-
austurlandi og suður með Aust-
fjörðum, þetta 40—70 sjómílur
undan landi. Þetta hefur hún síð-
an ævinlega gert með litlum frá-
vikum, þangað til í vetur. Nú sýn-
ist hún hafa farið mjög grunnt
fyrir austanvert Norðurland og
Norðausturland og væntanlega
einnig suður með Austfjörðum.
I upphafi héldum við eins og
Bjami að um aðra stóra hrygn-
ingargöngu, eða göngur, en aust-
VÍKINGUR
Árlegur loðnuafli 1964—79 (þús. tonna)
S- og SV-laiul
fcbr.—april
Djiipmið N-. NA-
og Auslurlinul
janúar on fcbriiar
Djúpmið N- Norðmenn
ofi NV-land og
jiílí—dcs. Færcyingar
Samtals