Sjómannablaðið Víkingur - 01.05.1980, Page 40

Fiskimálanefndar. Öll þau óhöpp,
sem nefndin hafði orðið fyrir í til-
raunum sínum til að koma upp
hraðfrystiiðnaði um land allt,
voru smámunir einir á móti þeim
óhöppum, sem skipaútgerð henn-
ar mátti þola.
Hamona var mikill siglari, en
erfitt að fá menn vana seglum.
Á stríðsárunum var ekki hlaup-
ið að því að fá skip keypt erlendis.
Jafnvel í Ameríku fjarri styrj-
aldarátökunum, var erfitt að fá
útflutningsleyfi fyrir skipi. Því fór
svo, að útgerðarmaður frá Þing-
eyri sem staddur var í Ameríku
árið 1940, þeirra erinda að kaupa
skip. fékk ekki útflutningsleyfi
fyrir því skipi sem hann ætlaði að
kaupa og varð annaðhvort að láta
sér nægja aldna skútu eða ekkert.
Hann valdi fyrri kostinn frekaren
að fara erindisleysu og keypti
skútuna.
Seglskúta þessi hét Hamona og
var smíðuð í Nova Scotia árið
1922. Hún var 177 brúttó lestir að
stærð.
Eigandi hennar hér á landi var
Glámur h/f á Þingeyri (Anton
Proppe o.fl.)
Hamona var svokölluð djúp-
rniða skonnorta eða lúðuveiðari
eins og þessi tegund skipa var al-
mennt nefnd hér. Þessar skonn-
ortur höfðu bermúdastórsegl og
voru miklir siglarar. Þegar
Hamona kom til Þingeyrar var
stórseglið tekið af henni og í stað-
inn settur lítill messi. Við þessa
breytingu varð Hamona raunar
ekki lengur seglskip heldur vél-
skip sem notaði segl sem viðbót-
arafl, þegar henta þótti. Seglin
voru aldrei notuð nema á lensi.
Ástæðan fyrir því að seglabúnaði
skipsins var breytt mun m.a. hafa
verið sú að erfitt eða ómögulegt
var að fá sjómenn vana seglum
þar vestra.
Vélin gaf Hamonu um 7 sjó-
mílna hraða í sléttum sjó og logni.
40
Guðjón Finnbogason.
Hún var alltaf notuð, en skipið
ekki smíðað með það fyrir augum
að keyra það að staðaldri með
vélarafli. Mönnum þótti Hamona
því svög, sérstaklega í mótvindi,
og er ekki að undra, þar sem heilt
og fullsterkt þverskilrúm var
aðeins niilli lestar og lúkars en
ekki milli lestar og vélar, þar var
það samsett.
Eftir að Hamona komst í eigu
íslendinga var hún alltaf í flutn-
ingum og flutti ísvarðan fisk til
Englands. Yfirleitt tók ferð frá
Vestfjörðum til Fleetwood 5 til 6
daga. Ein ferð tók þó 11 daga, en
þá voru veður válynd mjög.
Endalok Hamonu urðu þau að
hún slitnaði upp af legunni á
Þingeyri í fárviðri árið 1946 og rak
á land.
Lystisnekkjan Capitana
Capitana var smíðuð árið 1927
á eynni Wight og bar þá nafnið
Exarif. Hún var smíðuð sem
skemmtisnekkja og við smíðina
var ekkert til sparað, svo að þessi
farkostur yrði sem glæsilegastur.
Allur málmur í skipinu var annað
hvort úr ryðfríu stáli eða kopar og
allar innréttingar úr völdum kjör-
viði. Bolurinn var úr ryðfríu stáli
og stórmastrið, sem var 60 m á
hæð, úr heilu tré svo dæmi sé
tekið.
Þennan glæsta farkost gistu
mörg stórmenni þar á meðal
Hertoginn af Windsor og frú
Simphson.
Capitana var svo kölluð
barkantína, hafði 3 möstur, þver-
segl á því fremsta, fokkumastrinu,
en langsegl á stórmastrinu og
messanmastrinu. Hún var 287
brúttó lestir og hafði 240 hestafla
cummings hjálparvél.
Magnús Andrésson útgerðar-
maður í Reykjavík keypti skip
þetta árið 1941 og breytti því í
flutningaskip. Lestin var þó grunn
og ekki hægt að dýpka hana nema
að færa vélina, sem var fram í.
Skrúfuásinn lá undir lestargólfinu
og varð því að vera manngengt
undir því.
Capitana var skráð hér sem
fiskiskip og bar umdæmisstafina
RE 150. Hún var þó alla tíð í
flutningum meðan hún var í eigu
Magnúsar. Flutti aðallega ísvar-
inn fisk til Bretlands. Capitana var
seld til Danmerkur árið 1946.
Magnús Andrésson lést í hárri
elli í febrúar sl., en Guðjón Finn-
bogason, sem var skipstjóri á
Capitönu frá því í ársbyrjun 1944
og þar til hún var seld, er enn vel
ern, þótt hann sé 81 árs. Þótt
Guðjón sigli ekki lengur The
Seven Seas og hafi hvorki voðir né
stög daglega fyrir augum er hann
ekki sestur í helgan stein. Hann er
nú næturvörður í olíustöð Olíufé-
lags íslands í Hvalfirði.
Ég átti tal við Guðjón um
páskana, þegar hann hafði tveggja
daga frí frá skyldustörfum sínum.
Ég spurði hann um Capitönu og
veru hans þar og fer samtalið hér á
eftir:
Alltaf betra að keyra vélina með
— Nú varst þú skipstjóri á
VÍKINGUR