Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1984, Blaðsíða 20

Þorskkóngar...
... Margir liöanna
voru samanþjapp-
aöir og á röntgen-
myndum komu þeir
fram miklu skýrar en
heilörigöir liöir sem
sýnir aö óeölilega
mikiö kalk eöa stein-
efnihefur sestíþá
Að neðan, þorskur með óeölilegt höfuðlag, sjá réttskapaöan þorsk að ofan til samanburðar.
Hér er um væga vansköpun að ræða sem ekki er beint hægt aö flokka til þorskkónga né hnúfu-
nefa. Hér sýnist þó vera um að ræða tegund vansköpunar sem á háu stigi fær nafnið þorsk-
kóngur í munni sjómanna. (Ljósmynd: Guöm. Svavar Jónsson, Hafrannsóknastofnun).
.. Þá hafa sjómenn
tjáöméraöekki
langt frá þessum
slóöum, þ.e. í
Garöasjónum sé
töluvert algengt aö
fá öfugugga sem
þessa...
20 Víkingur
hinna þéttvöxnu til rannsókn-
ar. Frumrót þessa vanskapn-
aöar hefur þvi likast til verið til
staðar hjá fiskinum þegar á
fyrsta aldursári þótt útlits-
þreyting væri ekki orðin það
mikil að eftir þvi væri tekið við
seiöaathuganir áriö áður, þ.e.
veturinn 1976/77. Útlitsgallar
fisksins jukust hins vegar
meö aldrinum og krypplings-
vöxturinn var orðinn augljós á
þriðjaaldursári.
Ekki fór fram heildartalning
á hlutfalli hinna dvergvöxnu
þyrsklinga í öllu Djúpinu vet-
urinn 1977/78. Þeirra gætti
mest i Mið-Djúpinu, nokkuð í
Inn-Djúpi, en annarsstaðar
minna eða jafnvel ekkert. I
septemberlok haustið 1977
reyndist meðalhlutfall kryppl-
inganna 20% (af jafnöldrum)
i 10 togum sem tekin voru í
Mið- og Inn-Djúpi. Sé ráð fyrir
þvi gert aö krypplingsvaxtar-
ins hafi eingöngu gætt i áður-
nefndum hlutum Djúpsins er
hlutur fiska sem taldir voru
óeðlilega vaxnir þó enn 15%
miðað við alla þyrsklinga af
þessum árgangi i öllu
Djúpinu. Á þriöja aldursári
gengur ungþorskur aö tölu-
veröu leyti burt úr Djúpinu
eða utar i það þannig að hans
verður ekki mikið vart i rækju-
troll. Á næstu vertið eftir þetta
(1978/79) varð i rannsóknar-
leiðöngrum vart við örfáa
krypplinga meðal þeirra fáu
þriggja ára þorska sem feng-
ust. Vanskapnaður þeirra
hafði þá ágerst hvað ytra útlit
varðar og var nú hverjum
rnanni auösær. En komum þá
aðeins inn á innri einkenni
vansköpunarinnar. Teknar
voru röntgenmyndir af nokkr-
um hinna bækluðu fiska og
hryggsúlur þeirra einnig at-
hugaðar undir smásjá. Komu
þá í Ijós mjög alvarlegar
skemmdir á hryggjarliöum
sem eru mjög svipaðar og
fundist hafa hjá krypplingum
eöa dvergvöxnum fiskum
viða erlendis. Margir liðanna
voru samanþjappaðir og á
röntgenmyndum komu þeir
fram miklu skýrar en heil-
brigðir liðir sem sýnir aö
óeðlilega mikið kalk eða
steinefni hefur sest i þá.
Ódráttur við Eldey
Höfundur þessara lína hef-
ur talað við fjölda sjómanna
og starfsmenn Hafrann-
sóknastofnunar og spurst
fyrir um önnur slik fjöldatilfelli
vanskapninga. Starfsmaður
stofnunarinnar hafði þá sögu
aö segja að i júlimánuði árið
1977 hafi hann verið háseti á
trollbát er var á veiðum vest-
an við Eldey er ódráttur af
þessu tagi fékkst i vörpuna.
Eitt sinn er hift hafði verið og
dágóðu hali af fiski var hleypt
niður á dekkið tóku skips-
menn eftir því að stór hluti
(50—60%) af þorskinum
voru vanskapningar, bæði
þorskkóngar dvergvaxnir
krypplingar og allt þar á milli.
Aðrir bátar á slóðinni urðu og
þessa öfugugga varir, en þeir
fengust á mjög takmörkuðu
svæði þannig að þeirra varð