Náttúrufræðingurinn - 1962, Blaðsíða 46

140
NÁTTÚRUFRÆÐING U R1 N N
þá óreglulegt og hnúskótt. Ef skaralag er í fönninni og vindurinn
nær að grafa niður á það, myndast snjóstabbar með veggbröttum
eða slútandi börðum eins og í sandjörð. Er slíkt hið versta færi,
sem hugsazt getur, fyrir beltabíla. Þess háttar skaflaflákar urðu
stundum á leið okkar á Vatnajökli veturinn 1951.
Þar sem vindur er þrálátur við sömu átt, eins og á Suðurskauts-
landinu og Grænlandsjökli, leggjast skaflar og rifskaflar í svipaða
stefnu undan vindi. — Kalt og þungt loft leitar blátt áfram undan
brekkunni ofan af hájöklinum og rifskaflar stefna í sömu átt.
J. Eypórsson.
Hálfmosar og axlablöð.
í annað hel'ti 32. árgangs Náttúrufræðingsins ritar Ingimar Óskars-
son smágrein, þar sem gagnrýndar eru nafngiftir mínar á Hepaticae
og amphigastria, sem ég hafði í grein í fyrsta hefti 31. árgangs sama
tímarits nefnt lifrarmosa og undirblöð, og vill hann nota heitin hálf-
mosar og axlablöð.
Fyrst vil ég víkja að uppástungu Ingimars um orðið axlablöð, en
það orð er notað í háplöntuflórunni um það, sem á fræðimáli er
nefnt stipulae. Amphigastria og stipulae eru mynduð á gjörólíkan
hátt og eru ekki sambærilegir plöntuhlutar, og líkingu þá, er Ingi-
mar telur vera með þeim, get ég ekki komið auga á, og mér er spurn,
við hvaða öxl á að kenna amphigastria? Sú röksemd að Danir noti
orðið axlablöð um amphigastria finnst mér léttvæg, og væri ekki
mikill vandi að fást við nafngiftir í grasafræðinni, ef eini vandinn
væri að þýða úr dönsku. Ingimar telur að heitið axlablöð verði við-
vaningum fremur til þæginda en liitt, en ég er á alveg þveröfugri
skoðun, því til eru blaðfyrirbæri hjá Hepaticae, sem ekki eru ósvip-
uð stipulae, en þau eiga ekkert skilt við amphigastria. Mér finnst í
alla staði fráleitt að nota axlablöð um ampliigaslria.
Ég bjóst við gagnrýni fyrir orðið lifrarmosar, og notaði það kannski
ekki sízt þess vegna, því ég vænti þess að bent yrði á eitthvert nothæft
orð í staðinn. Ég er sammála Ingimar um það, að orðið er ekki
fallegt, og því velti ég lengi fyrir mér ýmsum öðrum orðum, og var
um tíma að hugsa um að nota orðið þalmosar, en fannst það ekki
nógu rökrétt, en það eru hin reyndar ekki heldur, og jafnvel enn