Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 63

Náttúrufræðingurinn - 1995, Side 63
mikinn áhuga og verðið hækkaði. Erlendir auðmenn komu til landsins í leit að geir- fuglum og söfn föluðust eftir þeim. Síðustu áratugina áður en tegundin varð aldauða voru lugir fugla drepnir hér á landi fyrir safnara og mörg egg tekin (sbr. Reinhardt 1839). Tveir síðustu geirfuglarnir, sem varðveittir eru í Kaup- mannahöfn, voru seldir fyrir um fjögur kýrverð. Geirfugl var síðast seldur árið 1994, svo vitað sé, en þá keypti náttúru- gripasafnið í Glasgow, Skotlandi, uppsettan ham fyrir 30.000 pund. Það samsvarar rúmum þremur milljónum ís- lenskra króna. Gangverð geirfugls virðist því hafa stórlækkað frá því íslendingar eignuðust sinn fugl, þótt verð slíkra gripa fari einnig eftir ástandi þeirra. Fuglar og egg sem náðust fóru ætíð úr landi eða lentu á borðum landsmanna. Þá var yfirleitt fátækt í landinu og hafa íslendingar eflaust þóst góðir að geta komið geirfugl- um í verð, nælt sér í skilding fyrir að sigla með útlendinga til Fuglaskerja eða eiga í næstu soðningu. Engar geirfuglsleif- ar urðu eftir í landinu nema þær sem höfnuðu í öskuhaug- um. Lengi vel áttu íslendingar því enga geirfugla. Þeir byrj- uðu sjálfir ekki að viða að sér náttúrugripum fyrr en síðar. Jónas Hallgrímsson mun hafa bryddað á slíkum hugmyndum fyrstur manna en þær urðu ekki að veruleika fyrr en Hið íslenska náttúrufræðifélag var stofnað árið 1889 lil að koma á fót náttúrugripasafni. ■ BEINAGRIND OG EGG Þótt uppstoppaði geirfuglinn sé á vitorði margra íslendinga eru færri sem vita að Náttúru- fræðistofnun Islands á fleiri góða gripi sem tengjast geir- fuglinum. Þannig hefur safnið átt uppsetta beinagrind af geirfugli um áratugaskeið (5. mynd). Hún var sett saman úr beinum margra einstaklinga sem fundust í fornum öskuhaugum á Funkeyju við Nýfundna- land, en beinunum safnaði fuglafræðingur- inn O. Bryant árið 1908. Safnið á einnig eitt egg (6. mynd) en uppruni þess er óljós. Á sínum tíma grennslaðist Finnur Guð- mundsson víða erlendis fyrir um hvaðan eggið væri komið en án árangurs. Þá eru til geirfuglsbein úr öskuhaugum, eins og síðar er getið. Rausnarlect tilboð frá Harvard Forsaga þess að Náttúrufræðistofnun eign- aðist beinagrind og egg er sú að sumarið 1953 var Finnur Guðmundsson staddur í dýrafræðisafni Harvardháskóla í Banda- ríkjunum. Safn þetta átti óvenjumarga 6. mynd. Islendingar eru svo heppnir að eiga eitt geir- fuglsegg en fœrri egg hafa varðveist í heiminum en hamir. Það var keypt af Harvardháskóla, Bandaríkjun- um, árið 1954, á sama tíma og beinagrindin, og hafði Finnur Guðmundsson fuglafrœðingur veg og vanda af kaupunum. Samkvœmt mœlingu Finns er eggið 117,9 x 76,0 mm að stœrð. - One authentic Great Auk egg is preserved in lceland, but on the whole fewer eggs exist in the world than skins. The egg was bought from Harvard University, USA, in 1954, at the same time as the skeleton. It was through the efforts of ornithologist Finnur Gudmundsson that Iceland acquired these rare items. Tlie egg measures 117,9 x 76,0 mm. Mynd/photo Skúli Magnússon. 61
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.