Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 63

Náttúrufræðingurinn - 1995, Page 63
mikinn áhuga og verðið hækkaði. Erlendir auðmenn komu til landsins í leit að geir- fuglum og söfn föluðust eftir þeim. Síðustu áratugina áður en tegundin varð aldauða voru lugir fugla drepnir hér á landi fyrir safnara og mörg egg tekin (sbr. Reinhardt 1839). Tveir síðustu geirfuglarnir, sem varðveittir eru í Kaup- mannahöfn, voru seldir fyrir um fjögur kýrverð. Geirfugl var síðast seldur árið 1994, svo vitað sé, en þá keypti náttúru- gripasafnið í Glasgow, Skotlandi, uppsettan ham fyrir 30.000 pund. Það samsvarar rúmum þremur milljónum ís- lenskra króna. Gangverð geirfugls virðist því hafa stórlækkað frá því íslendingar eignuðust sinn fugl, þótt verð slíkra gripa fari einnig eftir ástandi þeirra. Fuglar og egg sem náðust fóru ætíð úr landi eða lentu á borðum landsmanna. Þá var yfirleitt fátækt í landinu og hafa íslendingar eflaust þóst góðir að geta komið geirfugl- um í verð, nælt sér í skilding fyrir að sigla með útlendinga til Fuglaskerja eða eiga í næstu soðningu. Engar geirfuglsleif- ar urðu eftir í landinu nema þær sem höfnuðu í öskuhaug- um. Lengi vel áttu íslendingar því enga geirfugla. Þeir byrj- uðu sjálfir ekki að viða að sér náttúrugripum fyrr en síðar. Jónas Hallgrímsson mun hafa bryddað á slíkum hugmyndum fyrstur manna en þær urðu ekki að veruleika fyrr en Hið íslenska náttúrufræðifélag var stofnað árið 1889 lil að koma á fót náttúrugripasafni. ■ BEINAGRIND OG EGG Þótt uppstoppaði geirfuglinn sé á vitorði margra íslendinga eru færri sem vita að Náttúru- fræðistofnun Islands á fleiri góða gripi sem tengjast geir- fuglinum. Þannig hefur safnið átt uppsetta beinagrind af geirfugli um áratugaskeið (5. mynd). Hún var sett saman úr beinum margra einstaklinga sem fundust í fornum öskuhaugum á Funkeyju við Nýfundna- land, en beinunum safnaði fuglafræðingur- inn O. Bryant árið 1908. Safnið á einnig eitt egg (6. mynd) en uppruni þess er óljós. Á sínum tíma grennslaðist Finnur Guð- mundsson víða erlendis fyrir um hvaðan eggið væri komið en án árangurs. Þá eru til geirfuglsbein úr öskuhaugum, eins og síðar er getið. Rausnarlect tilboð frá Harvard Forsaga þess að Náttúrufræðistofnun eign- aðist beinagrind og egg er sú að sumarið 1953 var Finnur Guðmundsson staddur í dýrafræðisafni Harvardháskóla í Banda- ríkjunum. Safn þetta átti óvenjumarga 6. mynd. Islendingar eru svo heppnir að eiga eitt geir- fuglsegg en fœrri egg hafa varðveist í heiminum en hamir. Það var keypt af Harvardháskóla, Bandaríkjun- um, árið 1954, á sama tíma og beinagrindin, og hafði Finnur Guðmundsson fuglafrœðingur veg og vanda af kaupunum. Samkvœmt mœlingu Finns er eggið 117,9 x 76,0 mm að stœrð. - One authentic Great Auk egg is preserved in lceland, but on the whole fewer eggs exist in the world than skins. The egg was bought from Harvard University, USA, in 1954, at the same time as the skeleton. It was through the efforts of ornithologist Finnur Gudmundsson that Iceland acquired these rare items. Tlie egg measures 117,9 x 76,0 mm. Mynd/photo Skúli Magnússon. 61
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.