Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 45

Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 45
Kúfskel VIÐ ÍSLAND GUÐRÚN G. ÞÓRARINSDÓTTIR OG SÓLMUNDUR TR EINARSSON Kúfskel og ýmsar aðrar samlokur eru verðmœt neysluvara víðsvegar um heim vegna mikils eggjahvítuinnihalds og bragðgœða. Frá því um síðustu alda- mót hefur kúfskel verið veidd allvíða hér við land, aðallega til beitu. Þessar veiðar náðu hámarki á árunum 1920- 1945, en féllu nœr alveg niður eftir það. Árið 1995 hófust veiðar á kúfskel á ný, nú til útflutnings. úfskel hefur verið veidd við austurströnd Bandaríkjanna frá árinu 1944. Veiðarnar jukust lil _________ muna árið 1976 og hafa haldist nokkuð stöðugar síðan. Arið 1993 var heildaraflinn rúmlega 197 þús. tonn. Afli á sóknareiningu hefur þó farið minnkandi undanfarin ár. Kanadamenn hafa einnig veitt lítið eitt af kúfskel og var afli þeirra 9 þús. tonn árið 1993 (FAO 1995). Með minnkandi veiðum úr náttúrulegum stofn- um kúfskelja og annarra skyldra tegunda erlendis, og þar með aukinni eftirspurn, Guðrún G. Þórarinsdóttir (f. 1952) lauk B.S.-prófi í líffræði frá Háskóla íslands 1981, cand. scient.-prófi ( sjávarvistfræði frá Háskólanum í Arósum í Danmörku 1987 og doktorsprófi frá sama skóla 1993. Guðrún starfar hjá Hafrannsóknastofnuninni. Sólmundur Tr. Einarsson (f. 1941) lauk cand real prófi í sjávarlíffræði frá Háskólanum í Bergen í Noregi 1972 og hefur starfað við botndýrarannsóknir hjá Hafrann- sóknastolnuninni síðan. hefur vaknað áhugi í íslensku þjóðfélagi fyrir nýtingu kúfskeljar. Árið 1994 fóru fram rannsóknir á vegum Hafrannsókna- stofnunarinnar á kúfskeljastofninum við Norðvestur-, Norður- og Austurland. Niðurstöðurnar benda til þess að hér sé um stóran stoln að ræða, sem með skyn- samlegri nýtingu gæti skilað þjóðarbúinu umtalsverðum tekjum. ■ LÍFSHÆTTIR KÚFSICELJAR Kúfskel Arctica islandica (1. mynd) er eina núlifandi tegund ættarinnar Arctic- idae. Hún finnst nánast allt í kringum ísland og lifir á 0-100 metra dýpi í sendnum leirbotni, sandbotni eða skelja- sandbotni. Kúfskel finnst á landgrunninu beggja vegna Norður-Atlantshafs og er út- breiðslan frá Nýfundnalandi alll suður undir N-Karólínu við Ameríku en í Evrópu er hún algeng við Færeyjar, Hjaltland og Stóra-Bretland og með strönd meginlands- ins allt frá Hvítahafi suður til Spánar. Skelin sem Iiggur niðurgrafin í sjávar- botninn, oft á 10-15 cm dýpi, er stað- bundin en gelur fært sig upp og niður í botnlaginu með hjálp fótarins (2. mynd). Kúfskelin síar fæðuna úr sjónum með hjálp tálknanna. Fæðan samanstendur af örsmáum ögnum eins og plöntusvifi, dýra- svifi, bakteríum og lífrænum leifum planlna og dýra. Kúfskel er sérlega langlíf og hægvaxta dýrategund. Dýrin geta orðið Náttúrufræðingurinn 66 (2), bls. 91-100, 1997. 91
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.