Náttúrufræðingurinn - 1997, Qupperneq 61

8. mynd. August Weismann, 1834-1914, þýskur dýra-
frœðingur, taldi að þœr breytingar einar gengju að erfðum
sem yrðu á œxlunarfrumum eða á frumum sem þœr vœru
komnar af Hann skar rófuna af nýfœddum músum í funm
ættliði, samtals níu hundruð og einni mús, en afkvœmin
fœddust œvinlega með eðlilega rófu (The Bettmann
Archive).
Fyfe (1950) hefur eftir Lysenko að við
frjóvgunina sé það hlutverk kjarnans að
mynda líkama, gæddan líffræðilega and-
stæðum einkennum, er stuðli að þrótti líf-
verunnar. Þetta sé grundvallarhlutverk
kjarnans, með litningum sínum og öðrum
pörtum, jafnt í kynfrumum sem ókynja
frumum3.
Lysenko setti erfðafræði sína fram á máli
díalektískrar efnishyggju. Naut hann við
það stuðnings marxísks heimspekings og
líffræðings, I.I. Prezent. Erfðakenningu
Mendels og Morgans kölluðu þeir hug-
hyggju (,,ídealisma“), afturhaldsstefnu
fram komna í dauðateygjum auðvalds-
skipulagsins. „Mendelmorganisti“ varð í
munni og penna michurinlíffræðinga hið
versta skammaryrði. Þegar mikið lá við
voru andstæðingarnir að auki titlaðir
„weismannistar" eftir þýskum líffræðingi,
August Weismann (8. mynd), sem hafnaði
arfgengi áunninna eiginleika og hélt því
fram að til hlyti að vera sérstakt erfðaefni
er bærist óbreytt milli ættliða.
Erfðafræðingar af gamla skólanum
3 Vera má að ég skilji þá félaga ekki rétt en
frumtexti Fyfes (bls. 27) er svona: “The basic
biological function of the nucleus, its chromo-
somes and other nuclear elements, both of the
sexual and non-sexual cells, is precisely to cre-
ate from different cells (nuclei) in the process
of fertilization, one single, biologically contra-
dictory body, and this constitutes the body’s vi-
tality.” Þetta sækir Fyfe í erindi sent Lysenko
flutti bændum 1949.
skýrðu niðurstöður michurinlíffræðing-
anna sem árangur óvandaðra vinnubragða.
Lysenko neitaði til dæmis að nota tölfræði-
greiningu við túlkun á tilraunum. Hann
sagðist í þess stað reiða sig á þá reynslu
sem fengist af störfum sínum í sovéskum
samyrkjubúum. Erfðafræðingar skýrðu (og
skýra enn) breytinguna úr hausthveiti í
vorhveiti á þann veg að í upphaflegu út-
sæði Lysenkos hafi verið nokkur fræ af
vorhveiti. Eftir því sem vorunartíminn var
styttur hafi hlutfall þess aukist uns allt
hausthveitið hafi verið dautt.
Árangur ágræðslutilrauna, þar sem arf-
geng boð áttu að hafa borist rnilli rótar-
stofns og græðikvists, er skýrður þannig að
vefir frá öðrum þessum hluta hafi vaxið
inn í hinn, komist inn í blóm og myndað
þar fræ.
Erfðafræðingar utan Sovétríkjanna
reyndu án árangurs að líkja eftir tilraunum
michurinistanna. Þegar sá er þetta ritar var
við nám í Lundi, á sjötta áratugnum,
greindi erfðafræðingur þar í landi honum
frá því að einn af framámönnum michurin-
líffræðinnar, I.E. Gluschenko, sem einkum
fékkst við „kynblöndun með ágræðslu“,
hefði verið að því spurður hverju það sætti
að sænskum erfðafræðingum tækist ekki
að endurtaka tilraunir hans. Gluschenko
var sagður hafa svarað að á því væri
einföld skýring - svona þróuð vísindi yrðu
ekki stunduð nema í sósíalísku hagkerfi.
Hálfa öld eftir byltinguna í Rússlandi
eða þar um bil vörðu margir kommúnistar
í vestrænum ríkjum flest það sem ráða-
107