Náttúrufræðingurinn - 1981, Blaðsíða 32

3. mynd. Bylgjubrotsmælingar á suðurlandi. Örvarnar sýna legu einstakra mælilína.
Punktarnir við enda örvanna tákna skotpunkta og bylgjunemarnir liggja á línu örvarinnar.
— Location o/ seismic refraction projiles on the soulh coast of lceland. The arrows denote the profiles.
mannaeyjum sýna hraðann 3,3 km/sck.
(Guðmundur Pálmason o.fl. 1965). Þar
sem setlög þau sem hér um ræðir liggja
nokkuð dýpra í jörðinni en setlögin í
borholunni á Heimaey, er líklegt að
hraðinn í þeim sé nokkru hærri. Því hef
ég gert ráð fyrir hraðanum 3,6 km/sek í
lághraðalaginu. Þegar búið er að festa
hraðagildið er auðvelt að reikna þykkt
lághraðalagsins út frá stökkinu í
fartímaritinu.
Mynd 4 sýnir niðurstöður túlkunar
mælinganna við suðurströndina (snið
A-B á 3. mynd). Hún er hugsuð sem
snið af jarðskorpunni undir suður-
ströndinni. Tölurnar sýna bylgjuhraða
á mismunandi dýpi og brotnu línurnar
eru jafnhraðalínur. Lághraðalagið er
sýnt skyggt.
Þykkt lághraðalagsins virðist vera á
bilinu 0,5-0,7 km og dýpið niður að því
á bilinu 0,8-2,2 km.
4. GERÐ LÁGHRAÐALAGSINS
Sú spurning vaknar eðlilega úr
hverju lághraðalagið sé gert. Eins og
áður er getið vex bylgjuhraði í venju-
legum íslenskum berggrunni jafnt og
þétt með dýpi. Því veldur fyrst og
fremst sívaxandi ummyndun bergsins
með dýpi (Ólafur G. Flóvenz 1980).
Orsök ummyndunarinnar er vaxandi
hitastig með dýpi í jörðu. Því er mjög
174