Náttúrufræðingurinn - 1983, Page 28

2. mynd. Meðalhámarkshiti (a), meðallágmarkshiti (b) ogdaglengd (ásamt ljósaskiptum)
(c) yfir árið í Rothamsted, á Sámsstöðum og Akureyri. — Mean maximum temperature
(a), mean minimum temperature (b) and photoperiod (including civil twilight (c) through-
out the year at Rothamsted, Sámsstaðir and Akureyri.
stöðum og Akureyri er gefinn á 2.
mynd og þar er einnig sýnd daglegnd á
þessum þremur stöðum.
Athuganir
Stakar plöntur stofnanna átta voru
ræktaðar í Reading, S-Englandi (51°
28’N) og á tilraunastöð Rann-
sóknastofnunar landbúnaðarins á
Korpu við Reykjavík (64° 9’N). í
Reading var safninu plantað út í apríl
1978 og voru plönturnar athugaðar í
þrjú ár. Á Korpu var safninu fyrst
plantað út í maí 1978. Engar athuganir
voru gerðar það sumar og veturinn á
eftir drapst mikill hluti plantnanna.
Voru nýjar plöntur því fengnar frá
Reading og var safninu plantað aftur
vorið 1979. Fylgst var með afkomu
plantnanna veturinn 1979-80, en
flestar athuganir fóru fram sumarið
1980.
Meginmarkmið athugananna var að
kanna áhrif umhverfis á stofna-
greiningu í tegundunum tveimur, þ. e.
hversu erfðafræðilega ólíkir stofnarnir
átta voru. Einnig var lögð áhersla á að
meta og bera saman erfðabreytileika
innan stofna þessara tegunda. í þessu
augnamiði voru ýmsir útlitseiginleikar
plantnanna mældir. Hér verður ein-
ungis skýrt frá fáeinum þeirra eigin-
leika sem athugaðir voru, en þeir eru
vetrarþol, skriðtími og hlutfall blóm-
sprota af heildarþyngd plönt-
unnar. Tengjast þeir allir vaxtar-
og þroskaferli plöntunnar og skera úr
um hvort hún getur dafnað eðlilega og
myndað fræ í tilteknu umhverfi.
Vetrarþol stofnanna reyndist einungis
mikilvægt á Korpu. Þar var hlutfall
þeirra plantna sem eftir lifðu af hverj-
um stofni metið einum vetri eftir að
safninu var plantað út, fyrst vorið 1979
og síðan vorið 1980 eftir seinni
útplöntunina. Skriðtími segir til um
hvenær blómsprotinn sem ber puntinn
kemur í ljós upp úr slíðrinu. Plantan
var talin skriðin þegar a. m. k. þrír
blómsprotar voru sjáanlegir. Hlutfall
blómsprota af heildarþyngd plöntunn-
ar var fengið með því að skilja blóm-
sprota frá geldsprotum eftir að plantan
22