Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 22

danskar krónur fyrir kílóið. Lax í 1.
flokki er 9 kg og meira, 2. fl. 7-9 kg, 3.
fl. 5-7 kg, 4. fl. 4-5 kg, 5. fl. 3^1 kg, 6.
fl. 3 kg og minna.
Að morgni þess 10. sigldi ég með
ferjunni Trándi frá Þórshöfn til Tófta á
Austurey og með bíl fór ég til Norða-
götu þar sem Hamrafossur, 273 lesta
bátur með frystilest, lá við bryggju. Við
létum úr höfn síðdegis þennan sama
dag. Skipstjóri var Jakup Martin Jak-
obsen, stýrimaður Jakup Mor, vélstjóri
Hans Terji Hansen, matsveinn Jakup
Mikkelsen, lestarstjóri/háseti Atli
Lómstein, aðgerðarstjóri/háseti Ás-
mund Hansen. Útgerðarstjóri var
Oddfríður Gregersen.
VEIÐISVÆÐIÐ
Frá Austurey var siglt suður fyrir
Götunes og haldið norður Kalsoyar-
fjörð, síðan var stefnan sett á veiði-
svæðið norðnorð-austur í Noregshaf (1.
mynd).
Veiðisvæði hvers báts er afmarkað
vegna annarra báta sem eru að veiðum
á sama svæði og því er ekki auðvelt að
færa sig eftir að veiðarnar eru hafnar.
Flestir bátarnir voru að veiðum norð-
norð-austur af okkur, og sá ég ekki
önnur veiðiskip alla veiðiferðina.
VEIÐARNAR
Veiðarnar eru stundaðar þannig að
línan er oftast lögð um miðnætti eða
rétt eftir miðnætti. Allir bátar leggja
línuna á sama tíma og í sömu stefnu til
þess að koma í veg fyrir að siglt sé yfir
línu annarra báta. Reynsla þeirra skip-
stjóra sem eru með yfirborðshitamæla
er að besta veiðin virtist vera á milli 3-4
gráðu yfirborðshita (1. mynd). Stefnan
sem lagt er í ræðst af vindátt hverju
sinni. Vindurinn er hafður þvert eða
rétt aftan við þvert á stjórnborða þegar
línan er lögð (3. mynd A). Lagt er með
um það bil fjögurra sjómflna ferð og
tekur lögnin þrjár til fimm klukku-
stundir. Alls var línan lögð átján sinn-
um í þeirri veiðiferð sem hér er greint
frá (Tafla 1).
Þrír menn eru við lagninguna, einn
beitir línuna um leið og lagt er, annar
passar uppá flotin og þriðji nær í beit-
una og skiptir við beitingamanninn af
og til. Brislingur (Sprattus sprattus) var
notaður sem beita. Baujur (2. mynd),
sem senda út morsstafi á mismunandi
tíðni eru hafðar svo hægt sé að miða
þær út á rekinu og ef línan slitnar eða ef
vindátt breytist og fara þarf í hinn end-
ann til þess að draga línuna. Oftast er
línan látin liggja í sjó í 7-8 klukkustund-
ir og drátturinn hefst eftir að menn hafa
borðað hádegisverð. Línan er dregin
inn á stjórnborða til hlés (3. mynd B).
Drátturinn tekur u.þ.b. tíu klukku-
stundir. Skipstjórinn andæfir þannig
að hæfilegur slaki er á línunni svo að
hægt sé að draga sem hraðast. Ef lax er
á línunni þá verður að stoppa skipið, en
eftir að laxinn er kominn inn er sett á
ferð að nýju og síðan koll af kolli. Þrír
skipverjar eru við dráttinn, einn raðar
flotunum öðrumegin í kassa, annar sér
um tauminn, þriðji stjórnar drættinum
og háfar laxinn upp og rotar hann og
bætir á ef vantar taum. Vélstjórinn
kemur í aðgerðina þegar líður á drátt-
inn en hann tekur baujuvaktina.
AÐGERÐIN
Laxinn er fyrst skorinn vandlega frá
gotrauf og fram að eyruggum, því næst
eru innyflin skorin frá, blóðmergurinn
skafinn burtu og kviðarholið skrubbað
í sjó. Að drætti loknum er laxinn
hengdur upp á sporðinum með spyrðu-
bandi, í fyrstu uppi á dekki (4. mynd)
og þeir taldir þar en síðan eru þeir
hengdir upp í frystilestinni. Frystum
afla frá deginum áður er raðað í stíur í
116