Náttúrufræðingurinn - 1987, Page 44

þeim tegundum sem hér er fjallað um.
Þernur og svartfuglar verða ekki
greindir til kyns úti í náttúrunni.
Nokkur stærðar- og litarmunur getur
þó verið á kynjum. Búningur ungfugla
er hins vegar oftast frábrugðinn bún-
ingi fullorðinna fugla, en getur hins
vegar verið svipaður milli mismunandi
tegunda. Flestar þernur hafa fengið
fullorðinsbúning á öðrum vetri, en
toppklumbur verða nær ógreinanlegar
frá fullorðnum fuglum strax á fyrsta
sumri.
TEGUNDASKRÁ
Þaraþerna (Sterna sandvicensis)
Þaraþernur verpa við strendur Evr-
ópu og vestanverðrar Asíu, við aust-
urströnd sunnanverðrar N-Ameríku
og við austurströnd S-Ameríku. Þær
skiptast í þrjár deilitegundir og eru
meiri sjófuglar en flestar evrópskar
þernur. Nánari upplýsingar um þara-
þernur eru í nýlegri grein eftir Jóhann
Óla Hilmarsson (1985).
Þaraþerna hefur tvisvar sést á ís-
landi:
1. Reykjavík (Tjörnin), 22. apríl 1980 (ad).
Gunnlaugur Pétursson & Kristinn H. Skarp-
héðinsson (1982), Jóhann Óli Hilmarsson
(1985).
2. Bessastaðir á Álftanesi, Gull, 11. júní 1984
(ad). Gunnlaugur Pétursson & Erling Ólafs-
son (1986).
Hammer (1983) kveður sig hafa séð fimm
þaraþernur þann 9. júlí 1978 við Stokkseyri. Þar
sem nánari upplýsingar vantar, m.a. fullnægj-
andi lýsingu á fuglunum, er þeirra ekki getið hér
að framan.
Hvorugur þessara fugla var greindur
til deilitegundar. Sennilegast er að
þeir hafi komið frá Evrópu (S. s. sand-
vicensis), en hugsast getur þó að þeir
hafi verið af norður-amerískum upp-
runa (S. s. eurygnatha), en merktir
fuglar þaðan hafa tvisvar fundist í Evr-
ópu (Dennis 1986).
Sflaþerna (Sterna hirundo)
Sflaþerna verpur í Evrópu, Asíu og
N-Ameríku. Vetrarstöðvar evrópsku
fuglanna eru við strendur vestan- og
sunnanverðrar Afríku. I N-Ameríku
eru varpstöðvarnar bundnar við héruð
í Mið-Kanada og norðurhluta Banda-
ríkjanna. Vetrarstöðvar þeirra fugla
eru að mestu við strendur Ameríku
sunnan Flórída. Ein amerísk sflaþerna
hefur fundist í Evrópu (Dennis 1986).
Sflaþernur hafa verið árvissar í Fær-
eyjum síðan þær sáust fyrst 1968 og
orpið þar nokkrum sinnum (Bloch &
Sórensen 1984). Sflaþernu svipar mjög
til kríu hvað lifnaðarhætti snertir, en
sflaþernur eru þó tíðari varpfuglar inn
til iandsins, þar sem þær verpa við ár
og vötn.
Sflaþerna hefur aðeins einu sinni
fundist hér á landi með vissu.
1. Heimaey, Vestm, FD 23. nóvember 1964 ($
imm RM3433). Friðrik Jesson. Fuglinn
fannst hauslaus og hálfétinn.
í eldri heimildum er sflaþernu
stundum getið frá íslandi. Meðal ann-
ars taldi Faber (1822) hana verpa hér.
Ekkert hefur komið fram sem bendir
til annars en að í þessum tilfellum sé
sflaþernum ruglað saman við kríur.
Engu að síður er ekki ólíklegt að sfla-
þernur slæðist hingað endrum og eins
að vorlagi og jafnvel á haustin. Hins
vegar gæti verið erfitt að koma auga á
þær, ef þær halda sig innan um kríur.
Sflaþernur eru mjög svipaðar kríum
að stærð og útliti. Þeim er Iýst allvel í
Fuglum fslands og Evrópu. Auðveld-
ast að greina þær frá kríum á dekkri
undirvæng, Ijósari kviði og svartyddu
138