Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 58

Náttúrufræðingurinn - 1987, Qupperneq 58
til brennslu. Árangur tæknirannsókna hefur verið hagnýttur nokkuð fljótt í fjarvarmaveitum, sem nýta bæði hálm og önnur úrgangsefni. Notkun eldiviðar hefur einnig farið vaxandi á ný. Hag- kvæmnisútreikningar hafa sýnt, að í Sví- þjóð geti fast eldsneyti, sem er ræktað, keppt við olíu í litlum varmaveitum, sem gefa 0,2-1,0 MW, og að hálmur geti keppt við ódýrara eldsneyti. Á íslandi er ekki sama þörf fyrir orku- gjafa af þessu tagi vegna þess hve víða er unnt að hagnýta jarðhita. Einnig er raf- orka víða notuð. í strjálbýlu og veðra- sömu landi eins og íslandi ættu þó örðug- leikar á orkudreifingu hæglega að geta leitt til endurmats, þannig að hagnýting annarra orkugjafa eins og gróðurs til húshitunar komi víða til greina á sveita- bæjum og sums staðar í þéttbýli. VINNSLA ELDSNEYTIS Á VÉLAR ÚR GRÓÐRI Núverandi tækni, einkum samgöngur, byggist að verulegu leyti á fljótandi elds- neyti og gasi. Er það mikið verðmætara en eldsneyti í föstu formi. Ýmsar leiðir eru til að vinna fljótandi eldsneyti úr ræktuðum gróðri, bæði alkóhól til íblöndunar í eða í stað bensíns og jurta- olíu í stað díselolíu, og einnig gas. Loks er unnt að nota gróður sem kolefnisgjafa við framleiðslu vetnis, en talað er um það sem heppilegt orkuform í framtíðar- tækni. Nytjajurtir, sem safna forða sykurs eða sterkju, má rækta til framleiðslu alkóhóls, þ.e. etanóls, í stórum stíl. Einnig kemur trénisríkur gróður til greina, en þá væntanlega fremur til metanólframleiðslu. Mesta uppskeru gefa kartöflur og rót- arávextir, einkum sykur- og fóðurrófur (Beta vulgaris). Nýta þessar rófur lengri hluta vaxtartímans en annar nytjagróð- ur. í sænskum tilraunum fást að meðal- tali 10 tonn þurrefnis á ha af fóður- og sykurrófum, þar af 7-7,5 tonn/ha af sykri. í Finnlandi eru gerðar tilraunir með að votverka rófurnar til geymslu með íblöndun bensósýru og vinna síðan alkóhól úr sykrinum án frekari vinnslu á rófunum. Þar er áætlað að kartöflur eða sykurrófur á 35-40.000 hekturum dygðu til 10% íblöndunar alkóhóls í allt bensín. Af öðrum nytjagróðri gefur vetrarhveiti hvað mest af sér, 7 tonn korns af hekt- ara. Notkun alkóhóls til íblöndunar í bens- ín er þekkt frá Brasilíu, þar sem því er blandað í allt bensín. Alkóhól hefur þá eiginleika að hækka oktantölu bensíns og dregur þar með úr banki. Blanda má í allt að 10% án sérstakra breytinga á bíl- um. Hins vegar er það ekki eins eldfimt og bensín, og hætta er á tæringu vélar- hluta. Þess vegna getur þurft að breyta vélarbúnaði ef nota á 15-20% alkóhól. Ef nota á hreint alkóhól þarf að beita annarri tækni, t.d. að nota eldfimara efni þegar sett er í gang, en skipta síðan yfir á alkóhól. í Svíþjóð er talið að lítils háttar íblönd- un alkóhóls til að hækka oktantölu geti svarað kostnaði, ef unnt er að koma aukaafurðum ræktunarinnar, sem verða próteinríkar, í fullt verð sem skepnufóð- ur. Hins vegar er jurtaolía fjær því að vera samkeppnisfær við díselolíu. Hér- lendis þekkjum við hins vegar dæmi þess, að loðnulýsi hafi orðið samkeppn- isfært við olíu sem eldsneyti í fiskimjöls- verksmiðjum, en lýsi dregur einmitt nafn sitt af því, að það var notað sem ljósmeti á undan olíu. Talið er, að 2% árleg verð- hækkun á eldsneyti umfram annað verð- lag geti nægt til þess að etanólframleiðsla verði raunhæfur valkostur um aldamót, einkum ef jafnframt hefur tekist að ná aukinni uppskeru miðað við tilkostnað. Þessi áætlun mun hafa verið gerð meðan 152
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.