Náttúrufræðingurinn - 1988, Blaðsíða 26

Stofnstærð skeggþernu í Evrópu er
óviss. Á Spáni er áætluð stofnstærð allt
frá 3.600 pörum og upp í meira en
100.000 pör. Annars staðar í Evrópu er
talið að séu rúmlega 20.000 pör (Mees
1979). Skeggþernur hafa orpið af og til í
mörgum löndum Evrópu en ekki er vitað
um varp norðar en í Litháen og Hollandi
(Mees 1977). Tegundin verpir í votlendi
og oftast byggja fuglarnir flothreiður.
Algengast er að 2 eða 3 egg séu í hreiðri
(Cramp 1985).
Vestur-evrópskar skeggþernur eru
farfuglar og flestar fara til vestur Afríku
yfir veturinn og dveljast þar rétt norðan
miðbaugs. Austur-evrópskir fuglar fara
aftur á móti til austur Afríku og vestur
Asíu. Fartími tegundarinnar að vori er
frá mars og fram í maí en flestir fuglar
eru á ferðinni í lok aprfl. Skeggþernur
hefja far suður á bóginn í júlflok og eru
nær allar farnar í októberbyrjun. Þótt
skeggþernur flakki talsvert um Evrópu
eru þær sjaldséðar í álfunni norðan-
verðri. Tegundin er flækingur í Bret-
landi, Irlandi, Danmörku og Noregi
(Cramp 1985).
Tvær aðrar tegundir þessarar ættkvísl-
ar eru í Evrópu og hafa báðar sést hér á
landi. Kolþerna hefur komið hingað all-
oft og orpið hér (Erling Ólafsson o.fl.
1983, Erling Ólafsson 1986) en tígul-
þerna (Chlidotiias leucopterus) hefur að-
eins sést hér einu sinni með vissu (Gunn-
laugur Pétursson 1987).
Þegar ný fuglategund sést á íslandi
vaknar stundum sú hugmynd hvort
þarna sé á ferðinni hugsanlegur land-
nemi. í þessu tilfelli er sá möguleiki fjar-
lægur, þar sem álitið er að meðalhiti í júlí
þurfi að vera um 20°C eða meiri til þess
að varp skeggþernu lánist (Voous 1960).
Ekkert bendir til þess að útbreiðsla teg-
undarinnar sé að aukast til norðurs.
Þessa heimsókn verður því að telja ein-
stakt atvik en ekki upphaf að íslenskum
skeggþernustofni.
HEIMILDIR
Cramp, S. (Ritstj.). 1985. Handbook of the
Birds of Europe, the Middle East and
North Africa: The Birds of the Western
Palearctic. 4. bindi. Oxford Univ. Press.
London. 960 bls.
Erling Ólafsson. 1986. Kolþernur verpa öðru
sinni við Stokkseyri. - Bliki 5: 3-5.
Erling Ólafsson, Ferdinand Jónsson & Krist-
inn Haukur Skarphéðinsson. 1983. Kol-
þerna verpur á Islandi. - Bliki 2: 48-55.
Gunnlaugur Pétursson. 1987. Flækingsfuglar
á íslandi: Þernur og svartfuglar. - Nátt-
úrufræðingurinn 57: 137-143.
Mees, G.F. 1977. The subspecies of Chlidoni-
as hybridus (Pallas), their breeding distri-
bution and migrations (Aves, Laridae,
Sterninae). - Zool. Verh. 157: 1-64.
Mees, G.F. 1979. Verspreiding en geta-
lssterkte van de Witwangstern, Chlidoni-
ashybridus (Pallas), in Europa en Noord-
Afrika. - Zool. Bijdr. 26: 1-36.
Voous, K.H. 1960. Atlas of European Birds.
Nelson. 284 bls.
SUMMARY
Whiskered Tern
(Chlidonias hybridus)
recorded in Iceland
by
Kristján Lilliendahl,
Guðmundur A. Guðmundsson,
and Ólafur Einarsson
Líffrœðistofnun háskólans
Grensásvegur 12
108 Reykjavík
Iceland
An account is given of the events leading
to the discovery of a Whiskered Tern (Chli-
donias hybridus) in Iceland. One bird (Fig.
1) was seen in the village Garður, SW Ice-
Iand, on 24 April 1987. Description is given
of the bird which was identified as an adult
in breeding plumage. The bird stayed in the
area for about a month.
20