Náttúrufræðingurinn - 1934, Qupperneq 5

NÁTTÚRUFR.
115
á hreiðri vorið 1933, og nú hefir Ragnar Sigfinnsson á Grímsstöð-
um við Mývatn sent Safninu ham af einni (kollu), sem hann skaut
í misgripum fyrir gráönd (í skuggsýnu) 4. okt. síðastl. á Mývatni.
Hyggur hann, að þær hafi þá verið þar tvær (hjón?), og að hann
hafi áður séð skeiðönd á vatninu og jafnvel á hreiðri. Er ekki
ólíklegt, að undanfarin hlýinda-ár hafi ýtt undir fuglinn, sem ann-
ars er mjög tíður varpfugl á Norðurlöndum, með að nema hér
land. B. Sæm.
Mýrarnar tala.
Margir hafa lesið söguna um tímavélina, eftir H. G. Wells,
þessa undravél, er fara mátti í fram og aftur í tímann. Við skul-
um nú, að gamni, bregða oss aftur í tímann nokkrar þúsundir
ára í slíkri vél og athuga, hvað fyrir augun ber. Ég ætla að vera
leiðsögumaður. — En við leggjum ekki af stað héðan, heldur frá
einhverju héraði í Mið-Svíþjóð, þar hefi ég nefnilega farið þessa
ferð alloft áður og þekki mig vel.
Við höldum nú af stað. Tímamælirinn sýnir 1000 e. Kr.,
1000 f. Kr., 4000 f. Kr., 8000 f. Kr. Hér stígum við úr vélinni og
höldum ei lengra í þetta skipti. Hér er alleinkennilegt umhorfs.
Það er engu líkara en við værum komin til Svalbarða eða Græn-
lands. Við stöndum á lítilli eyju, allt í kringum okkur sjást eyjar
og sker. í norðurátt, aðeins nokkrum kílómetrum fyrir norðan
okkur, sjáum við ísrönd, er teygir sig í austur og vestur svo langt
sem augað eygir. Stórir ísjakar synda á milli eyjanna og skerj-
anna. Það var lán, að við ókum eigi lengra. Hefðum við ekið
nokkrum þúsund árum lengra aftur í tímann, hefði hér verið um-
horfs líkt og nú er inni á miðjum Grænlandsjöklum. En síðustu
áraþúsundir hefir hinn feykilegi ísskjöldur, er á sínum tíma
þakti alla Norður-Evrópu, allt af verið að minnka. ísröndin, er
eitt sinn lá suður í Norður-Þýzkalandi, er nú komin hér upp í
Mið-Svíþjóð, og færist nú norður á við um hundrað metra á ári.
Við erum hér í ísaldarlokin. Heldur er hér ömurlegt. Loftslagið
er kalt, naprir vindar næða frá ísbreiðunum í norðri, en loftið er
þunnt og heiðríkjur miklar. Gróðurinn er líkastur þeim, er nú
er hér á íslandi. Stærri tré eru enn engin, en fjalldrapi og víðir
hér og þar, og á stöku stað sjást barkarteinungar. Af blómum
þekkjum við þegar holtasóleyjuna, vinnan okkar frá börðunum
heima.
8*