Náttúrufræðingurinn - 1934, Síða 6

116
NÁTTÚRUFR.
Engin mannamerki sjáum við.
Við stígum í vélina aftur og ökum um átta hundruð ár fram
í tímann. Nú þekkjum við okkur vart aftur, svo mjög er allt
breytt. ísröndin er horfin sjónum. Eyjarnar og hólmarnir eru
stærri. Landið er sýnilega að rísa úr sjó, laust við ok ísskjald-
arins, er hafði þrýst því niður um árþúsundir.
0g hvílík breyting hefir ekki orðið á loftslaginu. Nú er hér
hlýtt, jafnvel nokkru hlýrra en á þessum slóðum nú á dögum.
Ef vér gætum vel að, munum við nefnilega finna hér ýmsar
jurtir, er nú eru útdauða í Mið-Svíþjóð og lifa aðeins sunnar.
Nú er landið og skógi þakið. Aðalskógartrén eru fura og
björk, og þó meira af furu, suðlægari trjátegundir, eik, lind og
álm sjáum við á stangli á gróðursælustu og skjólbeztu svæðun-
um, á votari svæðum vex álmur, og heslirunnar eru hér og þar.
Enn af stað. Tímamælirinn sýnir 5000 f. Kr., er við stað-
næmumst. Enn hafa orðið breytingar. Landið hefir risið úr sjó.
í skógunum ber nú mest á hinum suðrænni trjám og heslirunn-
um. Ef við dveljum hér nokkurn tíma, munum við og verð't vör
við loftslagsbreytingu. Það er jafn hlýtt og áður, ef ekki hiýrra,
en nú rignir mun meira, og vestlægir vindar ríkja. Og nú sjá-
um við reyki. Hér eru komnir menn. Við skulum líta nánar á
kauða. Heldur virðast þeir frumstæðir. Vopn hafa þeir ekki önn-
ur en illa höggnar og ófágaðar tinnuflísar. Klæði þeirra eru úr
skinnum. Þeir lifa einkum við strendurnar í lélegum hreýsum
og lifa á veiðum. Við erum stödd í eldri steinöldir.ni.
Við höidum enn af stað. Mælirinn sýnir 2000 f Kr. Við lít-
um út sem snöggvast. dreytingar eru fremur litlar. Skógarnir
nær hinir sömu. Þó hefir furan aukist aftur og sömuleið: > björkin,
en suðrænni trjám hefir fækkað. Við heilsum sem snöggvast upp
á forfeður okkar. Þeir búa nú betur og þéttara en áður. Á hverri
hæð sjáum við dysjar, gjörðar af tröllauknum steinum. Vopn
eru enn öll úr steini, en eru nú vel fáguð; á sumum steinaxanna
má greinilega sjá, að þær eru stældar eftir bronse-öxum. Það
líður að lokum yngri steinaldarinnar.
Við höldum áfram. Mælirinn sýnir ca. 700 f. Kr. er við slað-
næmumst. Breytingar eru litlar. Loftið þó þurrara en áður,
vötn og tjarnir hafa minnkað, mýrarnar þornað. Skógarnir eru
líkir. Suðrænu trjánum hefir þó enn heldur fækkað, og nú sjá-
um við hér og þar milli furutrjánna dökkgræn tré, er við höf-
um ekki séð áður. Þetta tré er grenið. Einnig sjáum við einstaka
beykitré.