Náttúrufræðingurinn - 1934, Blaðsíða 46

156
NÁTTÚRUFR.
smátt langa og krókótta ganga, sem ýmist liggja í berkinum, milli
barkar og viðar eða inni í viðnum, eftir því um hvaða trjábukks-
tegund er að ræða. Lirfurnar eta sér leið eftir trénu. Hinn nagaði
og melti trjásalli hrynur í fyrstu út úr holunni, en hleðst síðan.
bak við lirfuna, sem þá er innilukt á alla vegu.
Lirfurnar eru í sífelldu myrkri og húð þeirra því fölleit og
veikbyggð. Fremur eru lirfurnar stórvaxnar, gildar, nokkuð flat-
vaxnar og þéttar viðkomu. Höfuðið er hart og hornkennt, oft mó-
leitt að lit og getur að mestu dregist inn í fyrsta frambolslið, sem
er langþroskaðasti líkamsliðurinn. Bitkrókarnir eru hvassir og
sterkir, en ýmislega lagaðir, eftir því á hvaða plöntuefni þeim er
ætlað að vinna.
Fálmararnir eru mjög stuttir og veikbyggðir og aðeins þrí-
liða, og stingur það mjög í stúf við fálmara hinna fullvöxnu trjá-
bukka. Augu annaðhvort vantar eða eru ósamsett og veigalítil.
Á sjö fyrstu afturbolsliðunum eru bæði á baki og kviði smávört-
ur, mismunandi eftir tegundum. Með þeim ýta lirfurnar sér áfram
í hinum þröngu, sívölu trjágöngum.
Þegar lirfan hefir náð fullri stærð líður að því, að hún púpi
sig. Grefur hún sér þá rúmgott ból og býr um sig í trjásalla. Þar
liggur hún í dvala, innilukt í púpuhýði1 2) yfir veturinn.
Þegar vorar á ný, rifnar púpuhýðið og fullvaxin trjábukkur
brýtzt út-). Hann grefur sér göng gegnum trjábörkinn og flýgur
út í sól og sumar til þess að njóta lífsins eins og foreldrar hans
og forfeður höfðu gert á undan honum.
Eins og sagt hefir verið hér að framan, velja trjábukkarnir
einkum fellda trjáboli fyrir vöggu handa afkvæmum sínum. Þessir
trjábolir eru tíðum fluttir langar leiðir og seldir sem efniviður
til húsagerðar og annara nota3). Þannig flytjast trjábukkarnir í
fjarlæg héruð og til annara landa.
Á þennan hátt hafa nokkrar trjábukkategundir borizt til ís-
lands á síðustu tímum.
Þessir suðrænu sumargestir munu þó ekki geta ílenzt hér
vegna skógleysis og óhagstæðrar veðráttu.
Hér á landi hafa fundizt sex trjábukkategundir. Þær teljast
allar til trjábukkaættarinnar (Cerambycidae), en skiptast í fimm
ættkvíslir, sem má aðgreina þannig:
1) Púpan er auðþekkt á hinum löngu fálmurum.
2) Sumar trjábukkateg. nota þó lengri tíma — tvö ár eða meir — til
þróunarinnar.
3) Trjábukkarnir valda oft allmiklum skemmdum á trjávið.