Náttúrufræðingurinn - 1938, Side 4

130 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
og undirspil þeirra breytilegu viðburða, sem gerst hafa uppi á
yfirborðinu, eða á ströndinni, sem að hafinu liggur.
Langt niðri í djúpinu eru margir gráir hryggir. Einstöku
sinnum skín í hvítan bol eða gula hlið, þarna eru á ferli millj-
ónir dýra, það er aðeins ein tegundin af þeim átta hundruð þús-
undum, sem dýrafræðingarnir þekkja nú, þessa tegund köllum
við þorsk. Við tökum eftir því, að heljarmikil torfa eða ganga
af þorski er alveg niðri við botn, en dálítið ofar, ef til vill að-
eins örfáum metrum ofar, er önnur torfa. Við nánari aðgæzlu
verðum við þess áskynja, að allir fiskarnir í efri torfunni eru
hrognfiskar, en allir fiskarnir í neðri torfunni svilfiskar. Út um
gotrauf hrognfiskanna í efri torfunni stendur straumur af ör-
litlum gagnsæum smákúlum, það er engu líkara en að fiskarnir
séu að leika sér að því að blása sápukúlur. Lítið vantar á að
kúlurnar séu jafnþungar sjónum, eitthvað svolítið eru þær samt
þyngri, og síga því mjög hægt í áttina til botns. Þessar smákúl-
ur eru eggin, það eru þær, sem við köllum hrogn á meðan þær
hanga saman í kýtunni. Þorskarnir eru að gjóta eða hrygna
eins og við köllum það. Sami þorskurinn er marga daga að losna
við öll hrognin sín, hann gýtur ekki í striklotu, heldur með
hvíldum. Þegar hrygningunni er lokið, hefir hver hrognfiskur,
eða kvenfiskur, lagt sinn skerf að mörkum til fimm til tíu millj-
óna þorska, svo mörg verða systkinin, ef þeim auðnast að verða
að þorskum. Við gerum okkur varla nokkra glögga hugmynd
um hve systkinahópurinn er stór, en við skulum reyna að átta
okkur dálítið á því með samanburði. Gerum ráð fyrir að einn
úr hópnum ætli til Grænlands, og vilji kyssa öll systkini sín í
kveðju skyni, áður en hann leggur af stað. Gerum ráð fyrir að
hann geti kysst eitt þúsund á hverri klukkustund með því að
flýta sér mjög mikið, og vinni tíu klukkustundir á dag, helga
daga og rúmhelga. Kveðjan myndi þá taka nákvæmlega tvö ár,
ef gert er ráð fyrir að systkinin séu sjö milljónir og þrjú hundr-
uð þúsund.
Á leið sinni niður um djúpið í áttina til botnsins, mætir eggið
heilum skýjum af hvítleitu efni, sem blandast hefir sjónum,
það eru svilin, sem torfan við botninn hefir gefið frá sér. Þau
eru lítið eitt léttari en sjórinn, og leita því upp. í svilvökvanum
eru fjöldamargar þráðlaga smáagnir, sem ekki verða séðar
nema í góðri smásjá. Stöðugt eru þessar smáagnir á fleygiferð
í gegnum vatnið, alltaf er sami endinn á undan, en hinn orsakar