Náttúrufræðingurinn - 1940, Blaðsíða 54

46
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
næringu úr viði þeirra húsa, er þær væru í. Rannsóknir síðari
ára hafa þó sýnt, að þessi tilgáta er ekki rétt, heldur lifa veggja-
lýsnar eingöngu á blóði.
Veggjalýsnar halda kyrru fyrir á daginn í rifum, undir vegg-
fóðri, bak við myndir og húsgögn, og koma ekki fram, þegar
bjart er, nema að þær séu mjög soltnar. Þeim líður bezt við lík-
amshita mannsins, en v.erða eftir því fjörminni, sem hitinn er
lægri.
Þegar allt er kyrrt og hljótt um nætur, leita þær uppi fólk í
svefni. Þær geta hvorki stokkið né flogið, og verða því að láta
sér nægja að fara fótgangandi, og komast þannig um fjóra
metra á mínútunni. Þær kunna ráð við því, þó að rúmin standi
fram á miðju gólfi. Þá skríða þær upp veggina, eftir loftinu og
láta sig falla ofan á sængina. Stundum koma þær niður á bakið
með lappirnar upp í loft, en geta þá reist sig við með einu
snöggu viðbragði. Þær hafa sograna, sem þær stinga inn í húð-
ina, og með honum sjúga þær blóð, þangað til þær eru úttroðn-
ar eins og blöðrur, ef þær fá að vera óáreittar. Til þess að blóð-
ið storkni ekki, á meðan þær sjúga, spýta þær munnvatni inn
í sárið. Fáum verður svefnsamt, vegna óþolandi kláða og sviða.
Kringum stunguna kemur hvít bóla með roða umhverfis. Þegar
veggjalýsnar hafa drukkið sig mettar, hverfa þær í fylgsni sín
aftur, og þola nú að svelta lengi, jafnvel í marga mánuði, eink-
um ef kalt er. Karldýrin geta sogið allt að 4 mgr af blóði í einni
máltíð, en kvendýrin 7 mgr. Að kvendýrin sjúga meira blóð í
einu en karldýrin stafar sennilega af því, að auk þess að næra
sinn eigin líkama, þarf einnig aðdrátta til framleiðslu eggjanna.
Þar sem veggjalýs fara um, skilja þær eftir gráa eða svarta
saurbletti, kringlótta eða aflanga, með totu út úr, sem gerir þá
auðþekkjanlega. 1 saurnum er oft mikið af eggjum veggjalús-
anna, og leggur af þessu hina verstu lykt.
Kvendýrin eiga 6—10 egg í einu, eða allt að 50 á ársfjórð-
ungi. Ekki er varpið bundið við sérstakan tíma á árinu, en er
mjög breytilegt eftir hita þeim og næringu, sem dýrið á við að
búa. Eggin eru hvít, aflöng, um 1 mm á lengd. Annar endinn er
festur við undirlagið með kítínkenndu efni, en á hinum endan-
um, sem upp snýr, er lok. Það opnast þegar lirfan kemur úr egg-
inu. Við venjulegan stofuhita, 15—20 stig, klekjast eggin út á
, 2—4 vikum, en í 40 stiga hita á tæpri viku. Eggin klekjast ekki
ef kalt er, en þola þó nokkurra stiga frost um tíma.