Náttúrufræðingurinn - 1969, Síða 42

146
N ÁT T Ú RU F RÆÐINGURINN
að eyða öllum þeim smitnæmu óhreinindum, sem eftir eru. Efnis-
legu óhreinindin eru fjarlæg með síun, og eru þau oft felld út
með alúmíníumsúlfati til þess að gera síunina auðveldari og áhrifa-
meiri. Járn og mangan er fellt út með viðrun, þ. e. með því að láta
vatnið komast í sem mesta snertingu við loft. Við síunina lækkar
venjulega gerlafjöldinn í vatninu mjög mikið, en alltaf verður þó
nokkur hluti hinna smitnæmu óhreininda eftir. Þessum óhreinind-
um er oftast eytt með klóri, en það er mjög gerildrepandi og hefur
þann kost að það er algerlega óskaðlegt fyrir neytendur vatnsins
í jrví rnagni, sem nægir til þess að drepa gerlana. Venjulega er
notað í drykkjarvatn 0,3—0,6 p. p. m. af klóri, þ. e. 0,3—0,6 g af klóri
í 1 tonn af vatni. í vatn til þvotta og baða er notað meira af klóri.
Hægt er að gerilsneyða vatn með útbláum Ijósgeislum, og er það
einkum gert þar sem um lítið vatnsmagn er að ræða.
Hreinsun á vatni í fullkomnum hreinsunarstöðvum ber nú orðið
svo góðan árangur, að segja má, að ekkert vatn sé svo óhreint, að
ekki megi gera það að óaðfinnanlegu drykkjarvatni. Kemur þetta sér
vel þar sem skortur er á vatni.
Einn meginþátturinn í vatnsbúskap hverrar þjóðar er að vernda
vatnið fyrir frárennsli frá mannabústöðum og iðjuverum. Eru nú
víða gerðar mjög róttækar ráðstafanir til þess að hreinsa slíkt frá-
rennsli áður en því er veitt í læki eða ár. Er þetta ekki aðeins
mikilvægt þar sem hagnýta þarf vatn úr ám og lækjum sem neyzlu-
vatn, heldur er þetta nauðsynlegt, ef fiskur á að geta lifað á þess-
um stöðum.
Allt fram á síðustu áratugi hafa íslendingar lítið sinnt vatns-
búskap þjóðarinnar. En með vaxandi fólksfjölda og aukinni iðn-
væðingu er nii svo komið, að öflun neyzluvatns og meðferð frá-
rennslis eru orðin alvarleg vandamál, hér sem annars staðar.