Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1976, Síða 26

Náttúrufræðingurinn - 1976, Síða 26
128 NÁTTÚ RUFRÆÐIN GURINN uppréttir, duttu hver um annan og kútveltust, þegar þeir í ofboði leituðu dyra (Thoroddsen 1899). Ýmislegt bendir til þess að misgengi hliðstætt Húsavíkursprungu iiggi um Dalsmynni í Fnjóskadal og milli Hríseyjar og Dalvíkur, þar sem Dalvíkurskjálftinn varð 1934. Hugsanlegt er, að þetta mis- gengi nái lengra, um Fljót og út á Skagafjarðardjúp, þar sem skjálfti af stærð 7 varð 1963 (Einarsson 1975a). Um Dalvíkurskjálftann er til ítarlegasta skýrsla, sem gerð hefur verið um áhrif skjálfta á hús og mannvirki hér á landi. Hana gerði ungur jarðfræðistúdent, Sig- urður Þórarinsson, senr staddur var á Akureyri, þegar skjálftinn varð, en brá sér á vettvang og safnaði gögnum. Stærð skjálftans er talin um 6,3 stig á Richterskvarða en áhrif hans voru af Sigurði metin VIII—IX stig á Dalvík, enda skemmdist helmingur húsa þar svo, að jrau urðu ekki ibúðarhæf (Thorarinsson 1937). Skjálftar í Borgarfirði Enn er ógetið þess jarðskjálftasvæðis, sem frægast varð á síðasta ári (1974), en það er í ofanverðum Borgarfirði og brúar bilið milli gos- beltisins á Snæfellsnesi og vestara gosbeltisins við Langjökul. Þaina höfðu áður mælst og fundist hrinur, en skjálftahrinan í Síðufjalli og Þverárhlíð, sem hófst í byrjun maí 1974, var kröftugri en áður þekktist á þessum slóðum. Hrinan náði hámarki með allmörgum skjálftum yfir 4 að stærð í síðari hluta maí, en í byrjun júní virtist hún að mestu gengin yfir og skjálftar orðnir fáir. Það urðu Borg- firðingum því mikil vonbrigði, þegar tveir skjálftar, annar 5,4 stig og hinn rúm 6 stig á Richterskvarða, komu með tveggja stunda millibili hinn 12. júní, þvert ofan í allar spár og loforð sérfræðinga. Svo virðist, sem hrinan hafi losað um bergið vestan við fyrsta skjálfta- svæðið og hleypt af þessum stóru skjálftum, en það er óvenjulegt, að svo stórir skjálftar fylgi í kjölfar hrina. Eftir þetta kom urmull af smærri skjálftum, sem þó fjöruðu út, eftir jrví sem leið á árið. Áhrif stærstu skjálftanna voru um VIII stig í Þverárhlíð en skemmd- ir furðanlega litlar á húsum. Páll Einarsson (1975b) sem kannaði áhrif skjálftanna rakti sprungur um 4 km veg frá Kvíum í Þverár- hlíð til austurs upp með Kjarrá. Sprungur með sömu stefnu fund-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.