Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 17

10
9
8
7
6
«5
(B 5
'ci
E 4
I
3
2
1
0
2
E 4
£ 6
Q
8
10
r
+
%
+
4 +
♦
+■**-
*%M +
Vti
+/i'v4
/■írf\ +
+ +Vl^v+ Meðal-
f, .»> i+ t%* I « ’+ + *+ + "+y -?> \+ +
. ^SrÝCf
&V+ + +- ++í + +■*'* + + 4-
_L.i*^ I 1 f I I I I- j_L_x—I—i—I—l_J__i_LiIltL_j_l4it-i-J—L
*Á\ Shatsky-
fx hryggur
tal
i_I+) ll....i-1-tit.l-i____!__i__!_j
y
&
JahPaTS |tpfá
K * Allptnr'.
xx*
40°N *C Japans-
renna
120°A
j I i J i L j I L
Hawaii
J_____i__1. _i..i ,.j._J. i..
X #
•/-*
Austur-
Kyrrahafs-
hryggur
j....I...i ,1
30°S
90°V
J i L i
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120 130 140 150
Fjarlægð i gráóum
5. mynd. Varmastreymi út um hafsbotninn A línu yfir Kyrrahafið frá Japan. Fjar-
lægðir í gráðum (1° = 111 km). Landslag á neðri mynd. Hæstu mæligildi konta
i'yrir á mjög virkum ltrygg (P. Smith: Topics in Geophysics 1973, eflir Langseth og
v. Herzen 1970).
ið hægfara rennsli við upphitun, svip-
að og í jrotti á hlóðum. Mælingar á
lnaða og dofnun skjálftabylgja studdu
þessa ályktun, og fékk Jiið „lina“ berg
á þessu dýpi sérstakt nafn, flothvoJf
(asthenosphere) en þar ofan á er fast-
ari skurn (lithosphere), sjá 6. mynd
og 7. mynd b.
5. Staðfest var, ljæði með mæling-
um á sjávarsetlögum og gosbergi, að
segulsvið jarðar hefur oft snúist all-
snögglega við á jarðsögulegum tírna.
Virðist jretta liafa gerst að meðaltali
einu sinni á unr 100 Jrús. árum síð-
ustu 40 ármilljónirnar, en sjaldnar
fyrr. Er tímatal umsnúninganna nú
allvel Jjekkt síðustu 5 milljón árin
með hjálp nákvæmra aldursgreininga
á bergi með Kali-argon aðferð. (8.
mynd).
111