Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 19

Aldur í
millj.ára
8. mynd. a: Tímatal umsnúninga segulsviðs jarðar sl. 5 milljón ár. Dökkt: jarðsegul-
svið í svipaða stefnu og nú. Ljóst: jarðsegulsvið „öfugt". Flest segulskeiðin eru
kennd við þá staði þar sem þau voru fyrst kortlögð á landi: Ci og Co hafa nýlega
verið nefnd eftir örnefnum í Borgarfirði. Svipað tímatal hlýtur að ná tugi milljóna
ára aftur í tímann, en er ennþá ekki vel þekkt (Slacey, eftir Opdyke 1972). 1>: Frá-
vik í styrk segulsviðs jarðar, mæld úr flugvél yfir Reykjaneshryggnum. Dökk
svæði hafa svokölluð jákvæð frávik, er myndast yfir bergi með segulmögnunarstefnu
í sömu átt og núverandi segulsvið; Ijós svæði hafa neikvæð frávik. Enn reglulegra
mynstur segulfrávika er norðan við land. (Stacey, eftir Fleirtzler o. fl. 1966).
Þá fundust veruleg frávik (ano-
malies) í jarðsegulsviðinu yfir úthöf-
um, oft aflöng (8. mynd 1)). Hlutu þau
að stafa frá sterkri varanlegri segul-
mögnun berggrunnsins.
fi. Nákvæm staðsetning upptaka
jarðskjálfta og dýpis á þau með neti
nýrra staðlaðra mælistöðva. Úr
skjálftaritunum mátti og fá upplýs-
ingar um hreyfingu og spennuástand
við upptökin, og kanna mátti lag-
skiptingu jarðar ýtarlegar en áður. í
Ijós kom, að skjálftar koma fyrir á
fárra krn dýpi undir sömu úthafs-
113
8