Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1979, Síða 129

Náttúrufræðingurinn - 1979, Síða 129
Mjóa- Víkur- Sel- leira mýri hólar 10. mynd. Jarðvegssnið frá þremur stöð- um í Landbroti, Mjóuleiru, Víkurmýri og Selhólum. — Tliree soil profiles from llie Landbrot district. garði, Syngjanda hjá Kársstöðum (Jón Jónsson 1974) o.fl. Landsig á seinni öldum hefur haft örlagarík áhrif á þetta. Breytingar á vatnsföll- um á þessum slóðum hafa og átt rík- an þátt í j^essu en Jjeim breytingum hafa stjórnað hinir miklu meginkraft- ar íslenskrar landmótunar, eldgosin og jöklarnir. Sögnin um byggð í Skjaldbreið (Sveinn Pálsson 1945), en ])að nafn er enn tengt svæði austan Landbrots- vatna, bendir til Jtess að gróðurlendi liafí jtar til forna verið. Samkvæmt J)essu mætti ætla að J)ar væri jarðveg- ur hulinn sandi. Hvað sem Jjví víkur við er víst, að jarðvegslag hefi ég séð koma fram í djúpum hyl í Fossálum rétt við hina fornu ferðamannaleið austur á Brunasand (syðri leiðina). Mójarðvegur er og á botni Skaftár nokkuð austan við Kirkjubæjarklaust- ur, en oftast mun hann hulinn sandi. Farvegir og fornar ár. Um Landbrot liggur mikill fjöldi farvega, sem vatn hefur ekki runnið eftir í margar aldir. Þeir sýna svo ekki verður um deilt að stórár hafa ])ar runnið væntanlega urn aldaraðir. Ég hef áður brugðið upp augnabliks- mynd af því hvernig má hugsa sér myndunarsögu Jjess lands í stórum dráttum (Jón Jónsson 1971) og sé ekki ástæðu til að endurtaka það hér, en í stað þcss drepa á nokkur atriði máli mínu til stuðnings og skýringar. Skammt austan við Dalbæjarstapa, nánar til tekið rétt austan við hina fornu Þinghústótt, er breiður farveg- ur, sem hverfur inn undir Skaftár- eldahraun. Sé hann rakinn austur á bóginn greinist liann tiltölulega fljótt og endar við Skaftá gegnt Systrastapa. Eftir þessum farvegi norðanverð- um rennur nú Ármannskvísl, en ein- mitt kvíslarnafnið bendir eindregið 223
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.