Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 133

12. mynd. Tröllshylur.
en það er til í merkingunni vin (Oase)
sbr. Blöndal (1924). Ábendingu urn
þetta þakka ég Þórhalli Vilmundar-
syni prófessor. Rétt sunnan við Hraun
breytir Landbrotið mjög um svip.
Hólarnir hverfa því nær alveg en í
þess stað kemur tiltölulega jafnlent
hraun. Leiða má getum að hvað þessu
valdi, en nær verður ekki komist að
svo stöddu, og skal nú að því vikið.
Botnahraun i Meðallandi og
Skaftáreldahraun hið fyrsta.
Ég hef áður nokkuð fjallað um
hraun í Meðallandi (Jón Jónsson
1970, a. b. c) og getið þess, sem kunn-
ugt er um útbreiðslu þess.
Hægt hefur nú verið að rekja það
frá J)ví vestan við Botna og alllangt
austur fyrir Syðri Steinsmýri. Telja
verður öruggt að Jiað liafi náð a.m.k.
eiLtlivað norður og austur fyrir Gamla-
bæ en sá bær var góðan spöl austan
við Syðri-Steinsmýri. Þar eru nú sand-
ar og leirur, sem óðum gróa upp.
Skoðun Jjessa byggi ég á Jreirri stað-
reynd að við athugun á rústum bæj-
arins kernur i ljós að yfir 90% Jtess
grjóts, sem notað hefur verið í hann
er úr þessu sama Botnahrauni, sem
raunar er mjög líkt Skaftáreldahrauni
en gerólíkt Eldgjárhrauni (Landbrots-
hrauni). Aðeins einstaka steinn er úr
J)vi síðastnefnda og nokkrir annars
staðar að. Svo lágt er J)etta yfir sjáv-
armál nú að sé reiknað með að hraun
J)etta sé um 20 m J)ykkt, sem er mjög
líklegt, þá virðist erfitt að komast hjá
])ví að telja að afstaða láðs og lagar
hljóti að hafa verið allmikið önnur
á Jreim tírna er hraunið rann en hún
227