Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 18

kg/m2 (350-600 tonn/ha) eða að jafn-
aði nálægt 40 - 45 kg/m2 (Whittaker
1975, Desmukh 1986). Samkvæmt
Myers (1980) nær lífþyngdin 100 kg/m2
í gróskumestu skógum Borneó og hef-
ur mælst mest næstum 120 kg/m2 í
Panama. Framleiðni á flatareiningu
lands er hugsanlega um þrisvar til
fimm sinnum meiri en í skógum
tempraða beltisins (Whittaker 1975,
Whitmore 1984, Myers 1984).
Regnskógarnir eru töluvert hærri
en laufskógar Evrópu og Norður Am-
eríku sem samkvæmt Richards (1952)
ná oft 30 en sjaldan 45 m hæð. Lauf-
þak skóganna í Asíu er gjarnan í um
45 - 50 m hæð en stök tré teygja sig
hærra, oft upp í um 60 m. Hæstu tré
sem mæld hafa verið í regnskógum
Suðaustur-Asíu eru Koompassia
excelsa (ertublómaættar, 83,8 m) og
Dryobalanops aromatica (Dipterocar-
paceae, 67,1 m, Whitmore 1984). Þetta
eru þó ekki hæstu tré jarðar; strandrisa-
furan {Sequoia sempervirens) í Kali-
forníu getur náð yfir 100 m hæð og
Eucalyptus tré í Ástralíu sömuleiðis. Til
samanburðar má geta þess að Hall-
grímskirkjuturn er um 75 m hár.
Tré hitabeltisins eru heldur ekki
stærstu tré jarðar. Þótt þau séu hávax-
in, verður bolurinn sjaldan mjög sver.
Stór tré af ættinni Dipterocarpaceae
vega nálægt 100 tonnum (Myers 1980),
en stærstu risafururnar, Sequoia-
dendron giganteum, í Kaliforníu eru
meira en tíu sinnum þyngri, eða yfir
1000 tonn.
Fjölbreytni tegunda
Nú munu þekktar um 240.000, eða
nálægt kvartmilljón, tegundir blóm-
plantna eða dulfrævinga. Af þeim eru
ekki nema um 50.000 í norðurhluta
tempraða beltisins - og þar af aðeins
um 415 á íslandi. í hitabeltinu vaxa
hins vegar tvær af hverjum þremur
tegundum, eða nálægt 160.000 teg-
undir (Ayensu o.fl. 1984, Davis o.fl.
1986). Flestar eru taldar vera í Amer-
íku, allt að 100.000. í Asíu eru um
35.000 tegundir og í Afríku um 30.000
(Ayensu o.fl. 1984). Enn hærra hlut-
fall burkna lifir í hitabelti, eða 11.000
af 12.000 þekktum tegundum (Ayensu
1984). Annars eru þessar tölur óná-
kvæmar því hitabeltisflóran er frekar
illa þekkt og víst er að aðeins hluta
hennar hefur enn verið lýst.
Líklega kemur það mörgum á óvart
að enn skuli vera uppgötvaðar árlega
margar áður óþekktar tegundir líf-
vera. Þar vega skordýr langþyngst en
árlega er lýst um 20.000 nýjum teg-
undum. Þessar áður ókunnu lífverur
eru alls ekki allar litlar eða smásæjar.
Af plöntum má taka dæmi frá Jamaica
sem er fremur lítil eyja, að flatarmáli
um tíundi hluti af stærð íslands. Nú
eru í flóru eyjarinnar taldar um 3.000
tegundir innlendra og innfluttra
blómplantna og er rúmur fjórðungur
einlendur (þ.e. finnst hvergi utan
Jamaica). Flóran er talin vel þekkt
miðað við flórur annarra hitabeltis-
landa en nýleg könnun (Kelly 1988)
leiddi eigi að síður í ljós 47 áður
óþekktar tegundir blómplantna. Ný
spendýrategund var síðast uppgötvuð
1982 og frá 1934 til 1975 var t.d. lýst
134 áður óþekktum fuglategundum
(Diamond 1985), þar af 17 tegundum
á árunum 1970 til 1975. Yfirgnæfandi
meirihluti þessara nýuppgötvuðu líf-
vera lifir í hitabeltinu.
Af flokkum dýra er tegundafjöldi
skordýra langmestur en jafnframt er
minnst um þau vitað. Áætlanir um
fjölda skordýrategunda í hitabeltis-
skógum eru mjög breytilegar. Ayensu
o. fl. (1984) telja t.d. heildarfjölda
tegunda vera um 2 milljónir og 3A
þeirra í hitabelti en aðrir ætla fjöldann
miklu meiri. Hæstu áætluðu tölur eru
12