Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 32

10. mynd. Þegar lausum blöð-
um hefur verið sópað burt, sést
hve grunnt rótarkerfi plantna
liggja. A miðri mynd sjást fínar,
greinóttar hvítar rætur. Myndin
er tekin í skógi í Gunong Panti,
syðst í Malasíu. When the thin
layer of leaf litter has been
removed, a network offine, pale
roots is exposed. Gunong Panti
forest, southernmost Malaysia.
Ljósm. photo Þóra Ellen Þór-
hallsdóttir.
ur hluti næringarefna í vistkerfinu er
bundinn og óaðgengilegur plöntum í
hálfrotnuðum leifum sem safnast fyrir
sem mór. Þessu er þveröfugt farið
víða í hitabeltinu. Þar er jarðvegurinn
næringarsnauður en langstærstur hluti
næringarefna á hverjum tíma er í
gróðrinum sjálfum. Þegar búið er að
ryðja eða brenna skóginn vegna ný-
ræktar, er um leið búið að fjarlægja
stærsta hluta næringarefnanna. Sé
skógurinn brenndur, verkar askan þó
sem áburður fyrst á eftir. Yfirleitt fæst
ekki viðunandi uppskera nema í fá ár
á eftir, oft 2-3 ár (Jordan 1986). Verð-
ur nánar vikið að þessu síðar í um-
ræðu um eyðingu skóganna.
UM VISTFRÆÐI REGNSKÓGA
Öll vistkerfi eru flókin og tengsl
milli lífvera ávallt margþætt en líklega
eru hitabeltisregnskógar flóknustu
vistkerfi heims. Stafar það einkum af
hinum gífurlega fjölda tegunda, langri
og margþættri fæðukeðju en þó ef til
vill fyrst og fremst af fleiri og flóknari
tengslum milli óskyldra hópa lífvera.
Aður var minnst á að langflestar teg-
undir trjáa eru frævaðar af dýrum og
þau eru yfirleitt trygglyndir frjóberar,
þ.e.a.s. þau fara aðeins á milli ein-
staklinga af sömu tegund. Dýrin eru
háð þessari plöntutegund um fæðu og
plönturnar geta ekki aukið kyn sitt án
aðstoðar dýranna. Stórum hluta fræj-
26