Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 46

Náttúrufræðingurinn - 1989, Blaðsíða 46
1. mynd. Núverandi gosbelti íslands. Rekbeltið markar plötuskilin, en nákvæmari stað- setning þeirra er sýnd lauslega með stjörnum. Jaðarbeltin liggja utan plötuskilanna. Byggt á kortum Kristjáns Sæmundssonar (1979). The presently active volcanic zones in Iceland. The rift zone (rekbelti) marks the trace ofthe divergent plate boundary in Iceland (indicated by stars), but the flank zones (jaðarbelti) lie outside the plate boundary. Based on maps by Kristján Sœmundsson (1979). gjóskulagarannsóknum, kortlagningu hraunlaga og fleiri atriðum. Gossaga Heklu er best þekkt (Sigurður Þórar- insson 1968, 1970), en einnig hefur saga nokkurra svæða á nútíma verið könnuð, svo sem eldstöðvakerfa á Reykjanesskaga (Jón Jónsson 1978, 1983, 1984, 1985), Veiðivatna (Guð- rún Larsen 1984, 1988), Kröflukerfis- ins (Sigurður Þórarinsson 1979, Kristj- án Sæmundsson 1984), Kötlu (Sigurð- ur Þórarinsson 1975) og Öræfajökuls (Sigurður Þórarinsson 1958). Berg- fræði margra eldstöðvakerfa á nútíma hefur verið könnuð (Sveinn Jakobs- son o.fl. 1978, Sveinn Jakobsson 1979), og nokkur meginatriði í eld- virkni allra eldstöðvakerfa á íslandi á nútíma er að finna í bók Ara Trausta Guðmundssonar (1986). I þessari grein er reynt að meta gostíðni eldstöðvakerfa á plötuskilum út frá ákveðnu reiknilíkani. Líkanið er ekki unnt að nota til að spá fyrir um einstök gos í tilteknum eldfjöllum, en það skýrir hins vegar, a.m.k. að einhverju leyti, gostíðni eldfjalls yfir hundruð eða þúsundir ára. Eldgosa- spár fyrir einstök eldfjöll á tilteknum tíma taka mið af gossögu fjallsins en byggja svo til einvörðungu á mæling- um á ýmsum þáttum svo sem jarð- skjálftum og aflögun jarðskorpu yfir hólfi fjallsins. Fyrir tiltekin gos eða einstakar goshrinur geta slíkar spár haft verulegt gildi varðandi almanna- 40
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.