Samvinnan - 01.11.1946, Side 9

9. HEFTI
SAMVINNAN
„sæluvikum“ kvenna, og létu samkomu að vorlagi
verða að föstum sið í heimavistarskólum byggðanna,
Þó að dvölin væri að verulegu leyti kostuð af þátt-
takendum. Áður fyrr voru bændanámskeið haldin
viða um land, en nú hefur sá siður að mestu leyti ver-
ið lagður niður. Færi vel á, að kaupfélögin hefðu
„sæluvikur" í skammdeginu, helzt fyrir jól, í bænda-
skólum og héraðsskólum. Eru húsakynni í þessum
skólum nú svo mikil, að vel má taka þangað marga
gesti um nokkurra daga skeið. Vel má sofa í leik-
fimihúsum. Á þessum samkomum ætti að láta
skiptast á fyrirlestra og vekjandi umræður um
búnaðarmál og félagsmál. Margir munu segja, að
bændur og frúr þeirra komist ekki að heiman, svo
að dögum skipti, sökum annríkis. Að vísu er annríkið
fúikið, en með góðum vilja geta menn skipzt á um
heimastörfin, með hjálp góðra nábúa, og verður hvort
sem er oft að treysta á slíka aðstoð, bæði vegna ferða-
laga og veikinda.
Þá hafa Þingeyingar og ef til vill fleiri kaupfé-
lagsmenn gert tilraunir með að halda árlega vor eða
sumarfundi fyrir heilt hérað. Hafa kaupfélögin á
Húsavík og Svalbarðseyri nokkurn undirbúning með
að gera þessi hátíðahöld að fastri venju. Hagar þar
svo til, að halda má þessar hátíðir til skiptis á tveim
stöðum: 1 Laugaskóla og Vaglaskógi. Eru staðirnir
báðir góðir, og.liggja svo í héraði, að allur þorri sýslu-
húa á auðvelt með að sækja á annan hvorn staðinn.
Hafa þessir mannfundir verið hinir ánægjulegustu,
góðar kynningarsamkomur og fjölbreyttar skemmti-
skrár með íþróttum, söng og ræðuhöldum. En það sem
helzt skortir á um þvílíkar samkomur er, að dagurinn
feynist of stuttur. Hefur mér þess vegna komið til
hugar að benda samvinnumönnum um land allt á
fordæmi frá þjóðhátíðum Vestmannaeyinga. Þeir
halda á hverju sumri þjóðhátíð í fögru dalverpi,
skammt utan við kaupstaðinn. Stendur sá mannfagn-
aður í hálfan annan dag. Koma Vestmannaeyingar
fffeS tjöld og vistir á skemmtistaðinn, skömmu eftir
hádegi á laugardag. Reisa þeir í skyndi tjöldin, og
hefja síðan margháttaðan mannfagnað. Þegar kvöld
er komið, taka fundargestir sér hvíld í tjaldbúðum
sinum og sofa til morguns. Þá er hátíðinni haldið á-
fram þar til síðdegis á sunnudegi. Þykja þjóðhátíðir
Vestmannaeyinga hinar prýðilegustu, skapa tilbreytni
°S aukna kynningu. Hafa ýmsir áhugamenn í Þing-
eyjarsýslu mikinn áhuga fyrir því að fylgja í þessu
efni ’ slóð Vestmannaeyinga, halda samvinnuhátíðir
ariega til skiptis á Laugum og í Vaglaskógi og taka
fh mannfundanna hálfan annan dag, gista í tjöldum,
hafa nesti heiman að, og nota tímann vel til að kynn-
ast sem flestum af samtíðarmönnum úr tveim kaupfé-
lögum. Víða annars staðar er jafn góð aðstaða til
slíkra mannfunda og í Suður-Þingeyjarsýslu. Norður-
Þingeyingar hafa valinn stað í Ásbyrgi. Múlsýslungar
á Hallormsstað, Vestur-Skaftfellingar og Rangæingar
að Skógum, Borgfirðingar og Mýramenn að Reykholti,
Dalamenn að Laugum, Vestfirðingar að Núpi og
Reykjanesi, Strandamenn og Húnvetningar að Reykj-
um við Hrútafjörð, Skagfirðingar að Hólum og
Varmahlíð, og Eyfirðingar að Hrafnagili. Síðar mun
verða völ fleiri góðra samkomustaða í byggðum
landsins, eftir því sem húsakynni aukast á stöðum,
sem liggja vel við samgöngum, svo sem á Kirkjubæj-
arklaustri, Reykhólum og Krýsuvík, til að nefna
nokkur dæmi. En það sem hér er stefnt að með
framanskráðum bendingum, er að minna á fáeina af
þeim óteljandi möguleikum, sem samvinnumenn hafa
til að láta heilbrigðar skemmtanir og tilbreytingar
fylgja hinu margþætta atvinnu- og fjármálastarfi fé-
laganna.
Minning hinna föllnu.
Nokkuð skortir á, að samvinnumenn hafi gert mik-
ið til að helga minningu merkra forvígismanna á
sýnilegan hátt. Ef frá er tekinn hinn fagri og lát-
lausi bautasteinn á leiði Hallgríms Kristinssonar í
Reykjavík, mun lítt hafa verið sinnt þess háttar við-
urkenningu til þeirra, sem fallnir eru í valinn. Ákveðið
var á sambandsfundi að Laugum, þegar Kaupfélag
Þingeyinga var sextugt, að Sís skyldi reisa á Húsavík
minningasúlu um Jakob Hálfdánarson, hinn fyrsta
kaupfélagsstjóra á landinu. Mun stjórn K. Þ. hafa
valið þessari steinsúlu stað, á grasvelli á Húsavík milli
íbúðarhúss kaupstjóra og aðalgötunnar í bænum, en
ekki er enn hafizt handa með þessa framkvæmd. Þá
liggja tveir af forustumönnum og formönnum Sam-
bandsins, Pétur Jónsson á Gautlöndum og Ingólfur
Bj arnarson í Fjósatungu, óbættir hjá garði. Hvílir
Pétur í kirkjugarðinum á Skútustöðum, en Ingólfur að
Illugastöðum í Fnjóskadal. Munu leiði þessara manna
brátt týnast eins og aðrar þúfur í kirkjugörðum. Færi
vel á, ef þær stofnanir, sem þessir tveir menn unnu
lengst fyrir, kaupfélögin í Þingeyj arsýslu og Sam-
bandið, legðu saman að gera þessum tveim látnu for-
ingjum samvinnumanna grafhellur eins og þær sem
ríkið lætur gera handa þeim, sem jarðsettir eru í
þjóðargrafreitnum á Þingvöllum. En þó að hér sé vik-
ið að þessum tveim merkismönnum og málinu vísað
til forgöngumanna í tveim kaupfélögum og Samband-
inu, þá er hitt fyrst og fremst tilgangurinn, að minna
samvinnumenn hvarvetna um land á að gleyma ekki
störfum þeirra mörgu brautryðjenda, sem hafa skap-
241