Samvinnan - 01.11.1946, Síða 14

SAMVINNAN
9. HEFTI
JÚNAS GUÐMUNDSSDN:
Undir árslokin
Árið 1946 er að kveðja. Þegar litið er yfir atburði
þess, verður ljóst að smátt hefur þokað í friðarátt-
ina. Hin sívaxandi togstreita milli Sovétríkjanna og
Bandaríkjanna, hefur verið aðaleinkenni hins liðna
árs á pólitískum vettvangi. Rússar sækja á af öllum
kröftum og eftir öllum leiðum. Hin komúnistíska
heimsveldisstefna er orðin slík, að lítill munur er á
henni nú og nazismanum skömmu fyrir 1939.
Afstaða Bretlands hefur farið síversnandi á árinu.
Hinn ötuli utanríkismálaráðherra verkamannaflokks-
stjórnarinnar brezku, Ernst Bevin, þarf að stýra svo
að hvorugan styggi, Sovétríkin og Bandaríkin. Heima
fyrir í Bretlandi virðist vera að vaxa upp innan
verkamannaflokksins nokkurs konar „fimmta her-
Aðalsteinn Kristinsson og Lára Pálmadóttir gerðu
hina þriðju Æsustaði við Fjölnisveg að eyfirsku heim-
ili. Hjónin voru bæði fædd og alin upp í sólríkasta og
veðurblíðasta hluta héraðsins. Hjá þeim dvöldu hér í
Reykjavík Hólmfríður Pálsdóttir móðir Aðalsteins og
tengdaforeldrar hans, Pálmi Jónsson og frú Jón-
ína Jónsdóttir.
Þriðja kynslóðin, dæturnar tvær í heimilinu, Heiða
og Halla, lokuðu fjölskylduhringnum í ættargarð-
inum. í heimili Aðalsteins Kristinssonar var ofið
saman í heimilislífi og heimilisháttum það bezta úr
gömlum og góðum þjóðlegum venjum og það nýja,
sem húsbóndinn hafði átt svo mikinn þátt í að flytja
í þúsundir íslenzkra heimila.
Aðalsteinn Kristinsson var að vísu einn af feðrum
hins nýja tíma, en hann flutti með sér mikið af
venjum góðra forfeðra. Eitt af því var vinnugleði
hans. Hann kunni ekki að takmarka lengd vinnudags-
ins, hvorki þegar hann var deildarstjóri á Akureyri,
eða framkvæmdastjóri í Reykjavík. Einkum varð
vinnudagurinn langur eftir því sem Sambandið varð
stærra og skipti þess fjölbreyttari. Hann þurfti að
fylgjast með og stjórna margháttuðum framkvæmd-
um dag eftir dag og ár eftir ár. Um nokkur undan-
farin ár hafði hann kennt sjúkleika, sem að líkindum
hefur stafað af ofþreytu. Þrettánda janúar síðastl.
var hann á ferli, gekk nokkuð úti með konu sinni,
settist að kvöldborði hress og kátur, en kenndi þá
skyndilega mikilla þrauta og andaðist fyrir miðnætti
þetta sama kvöld, rúmlega sextugur að aldri.
deild,“ sem sækist eftir vináttu við Rússa, en fjand-
skapast við Bandaríkin. Svipuð klíka er að vaxa upp
í Bandaríkjunum undir forustu Henry Wallace fyrrv.
varaforseta Bandaríkjanna.
Svo sem kunnugt er hefur Rússum ekki tekizt að
mynda kommúnistaflokka í löndum Engilsaxa er væru
neitt í líkingu við „fimmtu herdeildir“ þær, sem þeim
hefur tekizt að mynda í flestum Evrópulöndum, s. s.
Frakklandi, Ítalíu, Danmörku og íslandi, svo fá ein
séu nefnd. Hefur því sú leið verið valin í Bretlandi og
Bandaríkjunum, að sýkja hina flokkana innan frá
með „sellustarfsemi“ og í öllum löndum eru til nógu
margir heimskingjar eða „nytsamir sakleysingjar,“
er gerast vilja leiðtogar fyrir slíkri starfsemi. Þar
Það var mikil gifta fyrir Aðalstein Kristinsson, að
fá að starfa á miklum bjartsýnis og vakningartíma.
Hann var glaðlyndastur meðal hinna glöðu. Fólk á
íslandi, sem var að ná fullum þroska um síðustu alda-
mót, var ekki í efa um, að lífið væri stöðug þróun, sí-
fellt ferðalag frá góðu til betra. Aðalsteinn Kristins-
son sá drauma sína rætast. Hvert ár færði einstakl-
ingunum og þjóðinni meiri framfarir og meira frelsi,
og hann sjálfur, frændur hans, vinir og kynslóðin öll,
fengu að taka þátt í þessari samfelldu leit eftir þeirri
hamingju, sem mannkynið reynir að veita sjálfu sér.
Aldur, erfiði og slit höfðu að ytri sýn engin deyfandi
áhrif á Aðalstein Kristinsson. Hann var fram á síð-
ustu stund jafn fjörlegur, stæltur í spori, broshýr og
kvikur í hreyfingum, eins og þegar hann settist fyrir
40 árum á skólabekk á Akureyri og var orðinn einn af
vöskustu íþróttamönnum landsins. Hið innra fjör og
hin meðfædda gleði fylgdi Aðalsteini Kristinssyni alla
leið milli vöggu og grafar.
Félagar og samverkamenn Aðalsteins Kristinssonar
munu minnast hans lengi og með einlægum vin-
arhug. Þeir minnast hins langa og þýðingarmikla
starfs, er hann leysti af hendi, atorku hans, góðgirni
hans og ósérplægni. En lengst af öllu munu þeir minn-
ast þess, hvað hann var góður drengur. í skapgerð
hans var engin brotalöm. Þess vegna bilaði hann
aldrei, þótt mikið reyndi á. Um hann má- endurtaka
það, sem annar Eyfirðingur orðaði svo fagurlega um
vin sinn. Hann var góði hugljúfinn bræðranna sinna.
J. J.
246