Samvinnan - 01.11.1946, Blaðsíða 33

9. HEFTI
SAMVINNAN
>Æg gaf þeim 100 rúblu virði, í fatnaði og gólftepp-
um og svo kassa af tei, og auk þess dálítið í staupinu,
°g þá fékk ég ekruna á 20 kópeka. Landið er ágætt,
liggur á árbakka og er allt grasi vaxið“.
Kaupmaðurinn sýndi honum kaupbréfið, og Pak-
hom spurði hann nánar hversu mikið land væri þarna,
og hverjum það tilheyrði.
„Landrými er ótakmarkað þarna, sagði kaupmað-
ur. Þú mundir ekki geta gengið kringum það á einu
ári, og tilheyrir það allt Bashkerunum. — Fólkið
þarna er nautheimskt. Þú getur fengið landið fyrir
sama og ekkert".
Gott og vel, hugsað Pakhom. Hvers vegna skyldi ég
borga 1500 rúblur fyrir 1500 ekrur, og sökkva mér
Þannig í hengjandi skuldir, þegar ég get fengið eins
stórt land og ég vil, fyrir eitt þúsund rúblur.
V.
Pakhom hugsaði nú ráð sitt hvernig hann bezt
kæmist til þessa staðar, og jafnskjótt og kaupmað-
urinn var farinn, bjó hann sig til að leggja af stað.
Hann lét konu sína gæta bús og barna, en tók vinnu-
hiann sinn með sér í ferðalagið. Á leið sinni komu þeir
við í borg einni, og keyptu vín, te og gjafir, alveg eins
kaupmaðurinn hafði ráðlagt. Síðan héldu þeir á-
fram 300 mílna leið, og loks á sjöunda degi komu þeir
til lands Bashkeranna.
Allt var nákvæmlega eins og kaupmaðurinn hafði
iýst fyrir honum. Fólkið þarna bjó í tvíhjóluðum
■vögnum með tjaldi yfir, á grassléttunum nálægt ánni.
t>að ræktaði ekkert land, og borðaði ekki brauð.
Pjöldi af gripum, bæði nautum og hestum voru í hóp-
á beit á sléttunum. Folöldin voru bundin aftan
i vagnana, og hryssurnar reknar til þeirra tvisvar á
dag. Konurnar mjólkuðu þær og gerðu súrmjólk og
ost úr mjólkinni.
Karlmennirnir rangluðu um, og gerðu ekkert nema
að drekka súrmjólk og te, og éta sauðakjöt, og leika
a reyrpípurnar sínar. Allir voru glaðir og í góðum
koldum, og hugsuðu ekkert um að vinna. Þannig
feið sumarið hjá þeim.
^eir voru ákaflega fáfróðir, og gátu ekki einu sinni
falað rússnesku, en þeir voru gestrisnir og góðlyndir.
Jafnskjótt og þeir sáu Pakhom, hoppuðu þeir út
ur vögnunum, og þyrptust í kring um hann. Einn
þeirra gat túlkað, og Pakhom skýrði þeim frá erindi
sínu. Bashkerarnir urðu hrifnir af að heyra þetta.
Þeir föðmuðu Pakhom, og buðu honum inn í bezta
vagninn sinn, og létu hann setjast á brekán, og fengu
honum fiðurkodda, til að halla sér að til hvíldar.
Síðan settust þeir í kring um hann, og gáfu honum
og súrmjólk að drekka. Kind var slátrað, og honum
borið sauðakjöt. Pakhom tók nú upp gjafir sínar, og
skipti þem meðal þeirra ásamt teinu. Bashkerarnir
urðu mjög hrifnir af þessu, og töluðu um það sín á
milli. Að lokum sögðu þeir túlkunum að segja Pak-
hom. „Þeir biðja mig að segja þér“, sagði túlkurinn,
„að þeir séu mjög ánægðir með þig, og að það sé
venja að taka vel á móti gestum, og endurgjalda gjaf-
ir þeirra. Þú hefur gefið okkur gjafir. Segðu okkur
nú hvað þú girnist af því sem við höfum, svo að við
getum boðið þér það“. Pakhom svaraði: „Framar
öllu mundi ég kjósa mér spildu af landi ykkar. Þaðan
sem ég kem er lítið landrými, og það litla sem til er,
er þrautnotað, en þið hafið nóg af landi, og því mjög
góðu. Ég hef aldrei fyrr séð slíka jörð“.
Túlkurinn þýddi þetta, og Bashkerarnir fóru að tala
saman og voru mjög háværir. Pakhom skildi ekki
hvað þeir sögðu, en hann sá að þeir virtust ánægðir
og að þeir hrópuðu upp og hlógu dátt.
Að lokum þögnuðu þeir, og horfðu á Pakhom með-
an túikurinn talaði. „Þeir biðja mig að segja þér, að
þeir ætli að gefa þér eins mikið land og þér þókn-
ast, fyrir vinsemd þína. Bentu á hvaða spildu þér lízt
bezt á, og það mun verða þitt land.“
Aftur fóru Bashkerarnir að tala saman, og í þetta
skiptið virtust þeir þrátta. Pakhom spurði túlkinn
um, hvað þeim bæri nú á milli. „Sumir segja að það
verði að bera þetta mál undir höfðingja okkar, og
að þú getir ekki fengið landið án hans leyfis“, svaraði
túlkurinn. „Aðrir segja að hægt sé að útkljá þetta allt
án hans.“
VI.
Meðan verið var að tala um þetta, sást maður með
refaskinnshúfu koma gangandi í áttina til þeirra.
Bashkerarnir þögnuðu og stóðu upp, og túlkurinn
sagði: „Þetta er höfðingi okkar“.
Pakhom tók nú undir eins upp beztu yfirhöínina,
og fimm pund af tei, og gaf honum. Höfðinginn tók
við gjöfunum og settist í heiðurssætið.
Bashkerarnir fóru nú að tala við hann. Höfðinginn
hlustaði eftir öllu langa stund. Síðan kinkaði hann
kolli til þeirra, og ávarpaði Pakhom:
„Gott og vel“, sagði hann, „látum svo vera. Taktu
það sem þér líkar, við höfum nóg landrými.“
Hvernig get ég tekið það sem mér þóknast, hugsaði
Pakhom. Ég verð að fá afsalsbréf frá þeim, svo ég sé
öruggur með mitt, annars gætu þeir tekið af mér
landið seinna. Upphátt sagði hann: „Þakka þér fyrir
þín góðu orð. Þið hafið mikið landrými, en ég þarf
lítið eitt. Ég vildi aðeins vita hvaða land verður mín
eign, og ennfremur óska ég að það verði mælt, og
kaupsamningur gerður um það. Guð ræður yfir lífi
okkar og dauða, og enda þótt þið séuð svo vinsam-
265