Samvinnan - 01.12.1966, Blaðsíða 6

SAMVINNUTRYGGINGAR 20 ÁRA
Að tilmælum ritstj óra SAM-
VINNUNNAR er mér bæði
ljúft og skylt að draga upp
fyrir lesendum ritsins nokkra
mynd af starfsemi Samvinnu-
trygginga eins og hún blasir
við eftir 20 ára feril. Að vísu
verður hér aðeins um helztu
útlínur að ræða. Samt von-
ast ég til þess, að velviljaður
lesari fái skynjað það, sem
hér skiptir höfuðmáli, ekki
sízt þeir mörgu, sem þessi
fáu orð mín verða aðeins upp-
rifjun fyrir. En slík upprifjun
á líka rétt á sér við hátíðleg
tækifæri, afmælisbarninu til
verðugs hróss.
Þegar meta skal vegferð, er
til margra átta að líta. Fáum
eða engum er gefið að dæma
allt sem skyldi. Auk þess er
sumt álitamál, þótt annað sé
það ekki. Varðandi starfsferil
Samvinnutrygginga um 2ja
áratuga skeið, verður hér ekki
svo mjög hleypt sér út á þann
hála ís að vega og meta. Hins
verður frekar freistað: að
skýra frá nokkrum staðreynd-
um, og varla á annað að minn-
ast en það, sem tæplega orkar
tvímælis, og þó aðeins það
helzta.
Það var að ýmsu leyti körg
jörð og óplægður akur, er
Samvinnutryggingar lögðu út
á 1. sept. 1946. Þá var heldur
fátæklegt um að litast á
sviði íslenzkra tryggingamála.
Skyldutryggingar voru óveru-
legar og hinar fábreyttu
frjálsu tryggingar, sem þekkt-
ust, voru aðallega hnepptar í
viðjar úreltrar vanafestu í
höndum hálfdana. Þekking al-
mennings í landinu á trygg-
ingamálum var næsta bág-
borin, enda áhrifin á gang
tryggingamála eftir því. Þetta
mikilvæga og stækkandi svið
almennra hagsmunamála lá
utan við skynvídd íslendings-
ins og snerti hann lítt eða
ekki, nema af hendingu, og þá
helzt sem meinleg gloppa og
t: m, þegar óhöpp bar að garði.
Þá þátti margt hendi nær til
þcss að „skella á skuldinni“ en
skortur á tryggingavernd.
Hjálpráð skipulags og sam-
stöðu á þessum vettvangi lá
talsverðan spöl undan landi
þar til Samvinnutryggingar
komu til sögu.
Hinum stórhuga hugsjóna-
og framkvæmdamanni Vil-
hjálmi Þór mun á þessu stigi
málsins hafa verið þetta síð-
þróunarástand á íslandi
Vilhjálmur Þór, helzti forgöngu-
maður að stofnun Samvinnutrygg-
inga og fyrsti stjómarformaður.
manna augljósast, þegar hann
fullur áhuga og orku hóf for-
stjórastörf í SÍS upp úr miðj-
um fimmta tug aldarinnar.
Jafnframt mun hann hafa
verið glöggskyggnastur á,
hverja möguleika landsmenn
gátu hér átt í samvinnuhreyf-
ingunni til athafna og úrbóta
á þessu sviði. Og þörf þjóð-
arinnar fyrir viðreisnarstarf á
Hið nýja og glæsilega hús að Ármúla 3. Tvær efstu hæðirnar eru í eigu Samvinnutrygginga, og þar eru
skrifstofur þeirra til húsa.
vettvangi tryggingamálanna
hlýtur að hafa blasað við hon-
um. Hann skar upp herör á
sinn hljóðláta hátt og lét hefj-
ast handa, hafandi fyrir aug-
um ráð erlendra samvinnu-
tryggamanna. Síðan eru lið-
in 20 ár.
Þótt stundum hafi verið
rifjað upp, hvað á daga Sam-
vinnutrygginga hefir drifið á
undangengnum árum, skal hér
gerð tilraun til nokkurs yfir-
lits um farinn veg.
í snöggri sjónhendingu sýn-
ist mér, að með nokkrum rétti
megi skipta starfsvef Sam-
vinnutrygginga í þrjá megin-
þætti: í fyrsta lagi FRÆÐSLU-
OG ÖRYGGISMÁL, sem flétt-
ast mjög saman. í annan stað
FJÖLBREYTNI OG NÝJUNG-
AR. í þriðja lagi FJÁRHAGS-
ÁVINNING, sem margir aðrir
en félagsmenn hafa þó notið
mikils góðs af. Skal nú vikið
nokkuð að hverjum þessara
þátta.
FRÆÐSLU- OG ÖRYGGIS-
MÁL
Ég nefni þennan málaflokk
fyrst, þótt mér sé fullljóst, að
margir mundu e. t. v. meta
hann minna og telja síðar. En
þar sem heilbrigð trygginga-
starfsemi ætti öðrum þræði
fyrst og fremst að beinast að
því að koma í veg fyrir fjár-
hagsskaða og slys, og þekk-
ingin er þar frumskilyrði, sýn-
ist mér einsætt að leggja mikið
upp úr þessu í starfsemi Sam-
vinnutrygginga. í hverju er þá
aðallega fólgin athafnasemi
fyrirtækisins á þessu sviði?
Hér hygg ég sé um að ræða
fjölþættara starf en margur
hyggur. Ber þar fyrst að
nefna fjölþætta útgáfustarf-
semi Samvinnutrygginga svo
að segja frá byrjun; mikinn
fjölda bækhnga eða auglýs-
ingapésa til upplýsinga og
margsskonar kynningar á nýj-
um tryggingagreinum. Útgáfu
bókarinnar „ÖRUGGUR
AKSTUR“ árið 1951, sem vakti
athygli sökum efnismeðferðar
og nýtízkulegrar gerðar — út-
gáfu málgagnsins „Samvinnu-
TRYGGING" frá sama tíma;
„rits um öryggis og trygginga-
mál“, eins og fram hefir verið
6 SAMVINNAN