Samvinnan - 01.12.1966, Blaðsíða 18

— Því ertu ekki með sængina
þína, manneskja? Það er svo
óþægilegt að liggja undir þess-
um tepþum. En gamla kon-
an hafði ekkert fundið til þess.
Hún vildi fá einhverjar fréttir
að heiman. Það leið öllum vel,
það Lína vissi til. Samt var
hún óeðlilega óróleg, eins og
hún ætti eitthvað stórt ósagt,
meðan hún svaraði áfjáðum
spurningum gömlu konunnar.
Höfðu heimtur orðið góðar?
Höfðu dilkarnir lagt sig vel í
haust? Hvað höfðu þau á fóðr-
um í vetur? Voru þau þá vel
birg að heyjum? Hvað var
heima af systkinunum? Hvar
voru hin? Voru þá allir frísk-
ir? Hafði hún séð tengdamóð-
ur sína nýlega? Og voru allir
frískir þar? Lína fitlaði við
teppið, svaraði og beið. Loks
hætti gamla konan að spyrja
og horfði þegjandi á Línu.
Eitthvað hlaut að vera að. —
Er — Siggi minn kannski eitt-
hvað lasinn?
— Hann Siggi! Nei, honum
verður aldrei misdægurt. Hann
var að tala um að koma og
heilsa upp á þig eftir helgina.
Það stóð svo illa á í fjósinu
núna, tvær komnar fast að
burði, og sú bezta komin að
gangmáli og má ekki hlaupa
undan að henni verði haldið
þegar hún beiðir. Hvað var þá
að? Eitthvað var það.
— Það er mikið lán, hvað
þið Siggi hafið alltaf verið
samhent, þreifaði gamla kon-
an fyrir sér. Lína samþykkti
það þannig, að auðséð var, að
ekki var það af því taginu.
Hvað gat það þá verið? Hún sá
að Lína dró andann ótt og
þungt, svo eitthvað mikið
hlaut að vera að brjótast fyrir
brjóstinu á henni. Kannski
var hún að leita læknis. Hún
hafði alltaf verið fölleit, en
var hún ekki óeðlilega föl? Og
eitthvað óstyrk. — Og eru þau
svo að byrja að byggja, Bjössi
og þessi tilvonandi tengda-
dóttir þín? Lína heyrði það víst
ekki, því nú reis hún á fætur,
leit hvimandi um stofuna og
spurði: — Er það satt að þú
hafir unnið íbúð í happdrætti
fyrir sunnan?
Þá var það komið. Þegar
gamla konan var búin að játa
þessari tiltölulega einföldu
spurningu óskaði Lína henni
til hamingju með mörgum
kossum. Svo settist hún aftur,
talaði, hló og lék við hvern
sinn fingur. Það var engu lík-
ara en hún hefði losnað við
meinsemd. Þegar leið á heim-
sóknartímann fór hún að tala
lægra og nær gömlu konunni.
— Hvað hefirðu svo hugsað þér
að gera með þessa íbúð, Ranka
mín? Þú ert nú farin að eld-
ast.----------
ÞAÐ VAR EINMITT það, sem
Ragnhildur Jónsdóttir vissi
ekki, hvað hún ætlaoist fyrir
með þetta ríkidæmi sitt.
Þú þarft auðvitað að fá ein-
hvern til að koma þessu í verð
fyrir þig, sagði Lína. — Hann
Siggi minn.------Svo að þau
voru búin að ræða þetta, hjón-
in. Og Lína hélt áfram að
hvísla og strauk höndina á
gömlu konunni á meðan.
— Hann Siggi var einmitt að
tala um það, kvöldið áður en
þau fréttu þetta, að þau yrðu
að koma því í verk að borga
henni þetta, sem þau skuld-
uðu henni. Þetta var bara
undandráttur, því þau voru
ekki orðin svo illa stæð, þrátt
fyrir dýrtíðina. Og það eigum
við þér að þakka, Ranka mín,
fyrir allt sem þú gerðir fyrir
okkur, þegar við vorum að
byrja. Ef við hefðum ekki get-
að byrjað svona stórt, er ekki
víst hvernig þetta hefði farið.
Og svo allt, sem þú vannst hjá
okkur fyrir ekkert. Þú mátt
ekki halda það, að ég hafi
ekki liðið fyrir það, að vita
þig fara frá okkur, þó ég hafi
ekki minnzt á það fyrr. Og þá
hann Siggi. Við höfum aldrei
séð eins mikið eftir neinu, sem
okkur hefir orðið á, — eða
mér, því það var mér að kenna.
Nú fór gamla konan að strjúka
höndina á Línu með betri
hendinni og þeim vöknaði báð-
um um augu.
— Æ, við skulum ekki tala
um það, Lína mín. Allt fór bezt
sem fór. Þið höfðuð heldur
ekkert pláss fyrir mig, þegar
börnin voru orðin svona mörg.
Og fleiri urðu þau, blessuð. Og
það er engin ástæða til að
hann Siggi fari að þveitast frá
sínu búi fyrir mig. Hann Jói
og sýslumaðurinn sjá um þetta
allt fyrir mig.
Lína þurrkaði sér um augun
og saug dálítið upp í nefið. —
Ertu þá viss um að óhætt sé
að treysta þessum Jóhannesi?
ÓHÆTT að treysta honum
Jóa? Eyvi bróðir spurði einn-
ig þessarar spurningar. Eyvi
kom um langan veg, úr fjar-
lægri sveit.
Hann hafði einhvernveginn
frétt hvorttveggja: að hún lægi
fyrir dauðanum og hefði feng-
ið stóran vinning. Hann kom
um langan veg og þau höfðu
ekki sézt árum saman. Hann
hafði breytzt, en hún þekkti
hann á augunum, annað var
glettið og hýrt, hitt alvarlegt
og fullt af veraldarvizku, eins
og þau höfðu alltaf verið. Hann
var mörgum árum yngri en
hún, hún mundi ekki hve
mörgum, en hún mundi vel
þegar hann fæddist. — Nú, þú
lítur bara vel út, sagði hann
úr dyrunum.
— Og varst að vinna í happ-
drætti, er mér sagt. Síðan
heilsaði hann henni með
handabandi og kossi. Hann
sneri glettnisauganu að henni
og þau töluðu margt. Töluðu
um liðna tíma og liðið fólk og
stundin leið alltof fljótt. Síð-
an um það, sem á daga hans
og barna hans hafði drifið.
Loks um þessa síðustu og
verstu tíma. Eyvi varð þreyttur
af að sitja svona lengi í sömu
stellingum, sneri sér við á
stólnum og horfði á systur sína
með hinu auganu.
— Ertu nokkuð búin að ráð-
stafa þessari íbúð, sem þú
fékkst? Nei, hún hafði engu
ráðstafað.
— Seldu hana bara eins og
hún kemur fyrir, sagði Eyvi. —
Það er fyrirhafnarminnst. En
þú þarft að fá einhvern áreið-
anlegan mann til að sjá um
þetta fyrir þig. Til dæmis
strákinn minn, hann Nonna,
sem er fyrir sunnan. Eða þá
þessar systurnefnur okkar. Þau
áttu tvær systur búsettar í höf-
uðborginni. Önnur hafði stund-
um skrifað Rönku á fyrri ár-
um, nú var hún orðin eitthvað
böguð og hætt að skrifa bréf.
Ranka hafði aldrei skrifazt á
við hina systurina, af ástæðu,
sem var svo djúpt falin í huga
hennar, að heita mátti gleymd,
en var þar þó.
— Já, eða krakkar þeirra,
hélt Eyvi áfram. — Við förum
nú að falla úr fatinu, að
minnsta kosti þið, eldri syst-
urnar. Imba er víst orðin mesti
aumingi. Og þú liggur hér. Beta
er víst dágóð til heilsunnar.
Þau hafa það svo fjandi gott,
hún og Stebbi. Ég kom til þeirra
í fyrravetur, þegar ég brá mér
suður til að finna strákinn
minn. Sá kann nú að maka
krókinn, hann Stebbi. Heyrðu,
þú ættir ekki að láta þau fá
neitt af því, sem þú lætur
eftir þig, Ranka. Það er sann-
arlega ekki ástæða til, þau eru
vellrík. Þú mátt til að gera
erfðaskrá.
Svona fór Eyvi bróðir ævin-
lega beint í hlutina. Það var
sannarlega gott að hann kom.
Áður en varði var heimsókn-
artíminn liðinn. En Eyvi var
ekkert að flýta sér. Hann ætl-
aði að koma aftur á morgun.
Jói var þá reyndar kominn
á undan honum. Hann var ekki
að vinna þann daginn. Og hon-
um datt svona í hug að vita
hvort hún færi ekki að skríða
saman og komast á lappir. Það
var svo helvíti kuldalegt að sjá
skúrinn svona auðan og tóm-
an. — En nú flytur þú náttúr-
lega úr skúrnum, sagði hann og
varð svolítið hnugginn. — Úr
skúrnum, endurtók Ranka
hissa.
Þá var Eyvi kominn og þetta
féll niður í bili. Jói fór, svo að
systkinin gætu ræðst við í
næði. — Og þú heldur að það
sé óhætt að treysta þessum
Jóhannesi? spurði Eyvi.
HONUM JÓA! Hvort hún var
viss um það! En það voru víst
ekki margir aðrir, sem treystu
honum Jóa. Ekki af því að
hann væri óvandaður, heldur
af því að honum varð ekkert
við hendur fast. Og honum
þótti gott að bragða það, en
bjó þó enn í lélegu leiguhús-
næði þegar flestir á hans aldri
voru búnir að byggja. En Jói
sagði, eins og Eyvi, að hún
ætti að selja íbúðina. Næst
þegar hann kom sagði hann:
— Veiztu hvað þú átt að gera,
Rönkutetur? Þú átt að selja
þessa fyrir sunnan og fá þér
íbúð hérna í staðinn. Hent-
uga fyrir þig, í húsi með öðru
fólki, svo þú þurfir ekki að
vera ein. Það mundi ég gera
í þínum sporum. Þú gætir leigt
einhverri kerlingu eitt her-
bergið, og haft það gott og
skemmtilegt meðan þú tórir.
Þú getur vel orðið níræð, svei
mér þá.
— Og hvað verður þá um
íbúðina mína? spurði Ranka.
Blessuð, vertu ekki með á-
hyggjur af því. Hvað varðar
mann um íbúð, eða annað hér
á jörð, þegar maður er dauð-
ur á annað borð?
Áður en gamla konan fékk
þennan vinning hafði hún
hugsað eins og Jói. En nú átti
hún íbúð. Þá var allt eitthvað
öðruvísi. Og á kvöldin gat hún
ekki sofnað. Og skúrinn. Hann
var hennar heimili. Kannski
hún keypti skúrinn. Hún gat
selt íbúðina og eignast mikla
18 SAMVINNAN