Samvinnan - 01.12.1966, Blaðsíða 7

Erlendur Einarsson, fyrsti fram-
kvæmdastjóri og núverandi stjóm-
arformaður Samvinnutrygginga.
tekið. Öllu þessu lesmáli hefir
verið dreift ókeypis út um
landið í tugþúsundum eintaka,
félagsmönnunum að fyrirhafn-
ar- og kostnaðarlausu. Er
þarna mikinn fróðleik að finna
og jákvæðan áróður fyrir
slysavörnum og trygginga-
vernd, sem enginn er kominn
til að segja, hver vekjandi og
hvetjandi áhrif hefur haft á
almenning og almenningsálit-
ið í landinu. — Innbyrðis hafa
svo Samvinnutryggingar frá
ársbyrjun 1961 gefið út
„G J ALL ARHORNIÐ — blað
fyrir samvinnutrygginga-
menn“, þar sem leitazt hefir
verið við að glæða áhuga,
skilning og samstöðu umboðs-
og tryggingamanna fyrirtæk-
isins og annarra starfs- og
trúnaðarmanna þess, og þann-
ig örva starfsemina í heild.
Þá má nefna aðra allvíðtæka
félagsmálastarfsemi Samvinnu-
trygginga á undanförnum ár-
um, svo sem smærri og stærri
fundahöld víða um land með-
al almennings, skóla og félaga,
þótt það sé minna en þurft
hefði að vera, en þar hefir af
ýmsum tilefnum farið fram
opinber málflutningur, um-
ræður um marga þætti örygg-
is- og tryggingamála, kvik-
myndasýningar o. fl. Hefir
þessi starfsemi einkum beinzt
að umferðarslysavarnamálum
upp á síðkastið. Þessu skyld
eru persónuleg viðtöl margra
tryggingamanna félagsins, sem
lagt hafa leiðir sínar svo að
segja um allt land, og það
margsinnis, og hitt að máli
fjölda fólks og rætt við það
um hættur og tryggingaþörf
almennt og einkalega; upp-
lýsandi og hvetjandi.
Enn ber að geta í þessu sam-
bandi ýmissa fjárhagsráðstaf-
ana og nýmæla, sem Sam-
vinnutryggingar hafa innleitt
og beitt sér fyrir með það fyr-
ir augum fyrst og fremst að
draga úr hættum og tjónum
og stuðla að auknu öryggi, og
þá fyrst og fremst í umferð-
inni. Það er fyrir löngu al-
kunna, að þær tóku þegar í
byrjun bifreiðatryggingastarf-
semi sinnar að beita nýrri af-
sláttaraðferð hér á landi í
sambandi við iðgjöld slíkra
trygginga. Er hún í því fólgin
að mismuna eigendum öku-
tækja þannig, að þeir, sem
reynast farsælir í akstri, sleppa
með að greiða minna vegna
trygginga sinna en hinir. Þótt
þessi svokallaða „bónus“-að-
ferð sé nokkuð umdeild, eru þó
flestir sammála um, að sann-
gjörn sé hún á báða bóga, og
auk þess, sem önnur bifreiða-
tryggingafélög sáu sig fljót-
lega tilneydd að taka hana upp,
er nú svo komið fyrir skömmu,
að bifreiðaeigendur sjálfir eru
orðnir svo heillaðir af þessari
iðgjaldaafsláttaraðferð, að þeir
hafa beinlínis að gefnu tilefni
gengið fram fyrir skjöldu til
þess að krefjast með nokkurri
hörku og eftirgangsmunum
miklu róttækari aðgerða held-
ur en jafnvel Samvinnutrygg-
ingar hefðu látið sig dreyma
um. En þegar séð var, hvert
stefndi, og rök voru vegin og
metin, urðu þær við fólksvilj-
anum að þessu leyti, umfram
önnur tryggingafélög. Gilda nú
hvorki meira né minna en átta
bónus-flokkar, 2 fyrir ofan
grunniðgjald, en 5 fyrir neðan,
og gefa allt að 60% iðgjalda-
afslátt eftir minnst 4 ára á-
fallalausan akstur.
Þessu skylt og í líkum til-
gangi eru alkunnar viðurkenn-
ingar- og verðlaunaveitingar
Samvinnutrygginga; fyrir 5
ára „öruggan akstur“ síðan
1952 og 10 ára sams konar
akstur síðan 1961. Hafa fram
að þessu um 3.500 bifreiðaeig-
endur hlotið 5 ára viðurkenn-
inguna, en um 1.000 10 ára verð-
launin. í báðum tilfellum eru
afhent falleg merki á menn og
bíla, en auk þess veitt ið-
gjaldsfrítt 11. árið, fyrir ut-
an stóran og myndarlegan
minnispening til þeirra er
verðlaunin hrepptu í fyrsta
sinn sem þeim var úthlutað.
Er það engum vafa undirorp-
ið, að hvort tveggja þetta hef-
ir gert sitt tilætlaða gagn í
því að örva ökumenn til meiri
tillitssemi og varúðar á vegum.
Meira hefir verið gert í þessu
efni. Árið 1957 var innan fyr-
irtækisins samþykkt reglugerð
til þess að veita sérstök heið-
ursverðlaun „fyrir snarræði og
árvekni í að koma í veg fyrir
stórtjón á eignum.“ Hafa slík
heiðursverðlaun fram að þessu
verið veitt tvisvar sinnum, í
bæði skiptin í sambandi við
bruna. Árið áður — í tilefni af
10 ára afmælinu — efndu
Samvinnutryggingar til mynd-
arlegrar hugmyndasamkeppni
varðandi umferðarmál, og
skyldi svara þessari viðamiklu
spurningu: „Hvað er hægt að
gera til að fækka umferðar-
slysum og árekstrum og auka
umferðarmenningu þjóðarinn-
ar?“ Upp undir 100 svör bár-
ust víðsvegar að af landinu, og
þrenn þau beztu myndarlega
verðlaunuð. Svo víða og af
mörgum hefir óhjákvæmilega
verið hugsað og talað um þessi
mikilvægu mál, auk þess, sem
skrifað var. Þá hafa Sam-
vinnutryggingar oftsinnis efnt
til getrauna, bæði varðandi
umferðarmál og tryggingar, og
þátt í lausn þeirra tekið
hundruð barna og fullorð-
inna. Þannig hefir margt
verið reynt til að vekja og
fræða um mál, sem þjóðinni
voru sannarlega lítt kunn
fram að tilkomu Samvinnu-
trygginga.
Að lokum skal vikið að
tveimur málum, sem þó undir
niðri eru af sömu rót runnin,
og snerta bæði umferðarslysa-
varnir. Þau hafa verið og eru
enn mjög á dagskrá — enda
bæði í deiglunni. En þótt svo
sé, þykir mér ekki annað hlýða
en að minnast á þau hér, því
í svo nánu sambandi eru þau
við samfellda viðleitni Sam-
vinnutrygginga til heillavæn-
legra áhrifa á öryggismál
landsmanna, en þar hefir um-
ferðarvandamálin borið því
hærra, sem tímar hafa liðið,
og orðið æ fleirum óumflýjan-
legt áhyggjuefni.
Það fyrra, sem hér er um að
ræða, er þátttaka og forganga
Samvinnutrygginga varðandi
þann samstarfsvef, sem
spannst milli bifreiðatrygg-
ingafélaganna á s.l. ári um
nýjar og stórhuga aðgerðir í
umferðaröryggismálunum. Vit-
að er almennt, hvað hratt
þessari samstöðu af stað, en
Ásgeir Magnússon, framkvæmda-
stjóri Samvinnutrygginga frá ár-
inu 1958.
það var sú geigvænlega hrak-
fallasaga tjóna og slysa, sem
gerðist á haustdögum 1965, og
öllum rann til rifja. Þá strax
tóku margir að endurskoða og
athuga sinn gang og mögu-
leika í þessum efnum, og þar
á meðal viðkomandi trygginga-
félög. Það leiddi til víðtæks
samstarfs þá þegar, og m. a.
við Umferðarnefnd Reykjavík-
ur. En upp úr síðustu áramót-
um birtist staðfast áform fé-
laganna um að beita sér fyrir
stofnun nýrra og voldugra
landssamtaka gegn umferðar-
slysum og fyrir aukinni um-
ferðarmenningu. Var merk ráð-
stefna um þessi mál haldin í
Reykjavík í jan. s.l. og þar efnt
formlega til slíkra samtaka,
sem hlutu hið ágæta heiti
„VARÚÐ Á VEGUM“. Að VÍSU
var þarna að nokkru brugðið
fæti fyrir upphaflega vonað-
an gang mála og fram-
kvæmdunum seinkað, og af
þeim, sem sízt skyldi, en end-
anlega var gengið frá skipu-
lagsmálum VÁV og fyrstu að-
ild á framhaldsstofnfundi í
júní s. 1. — „bandalagi félags-
samtaka til varnar gegn um-
ferðarslysum og til efningar
umferðarmenningu á íslandi",
eins og útskýrt er í 1. gr. laga
VÁV. Er þess að vænta, þrátt
fyrir nokkra byrjunarörðug-
leika, að hér hafi grundvöllur
verið lagður að varanlegri
samræmingu átaka þjóðarinn-
ar í umferðarslysavarnamál-
um, og árangurinn verði eftir
því.
Hið síðara, sem nefna ber í
sömu andrá, er forganga Sam-
Frh. á bls. 36.
SAMVINNAN 7