Samvinnan - 01.02.1972, Blaðsíða 56

inni til Kúbu, en nú kemst ég að raun um,
að ég muni lenda í fasistariki (hlátur
fundargesta). — Ef það er rétt, verð ég
auðvitað að hætta við viðdvöl mína. Ann-
ars vil ég láta það vera á hreinu, að það
er alls ekkert víst, að við stönzum í Ekva-
dor; ekki vegna þess, að vilji sé ekki
fyrir hendi, síður en svo. Við viljum
gjarnan staldra þar við í smástund og
ræða við ráðamenn, sérstaklega verka-
lýðsleiðtoga. Efi minn stafar af því, að
því miður gætu orðið tæknileg vandamál
í sambandi við lendingu okkar (Fidel
ferðaðist í risaþotunni Iljúsjín, en Ekva-
dorbúar voru smeykir um, að hún yrði of
stór fyrir flugvelli þeirra). Við höfum
smávandamál í sambandi við lendingar-
brautina, en við vonumst til að leysa
þetta vandamál. Það er að segja ef mögu-
legt er að leysa þessi tæknilegu vanda-
mál, höfum við tæknilega viðdvöl í Ekva-
dor. Er það á hreinu? Fínt er, haltu
áfram.
Pétur: Vissulega er gott að hafa tækni-
leg samskipti við aðrar þjóðir, en gallinn
er oft sá, að um leið og haft er tækni-
samband við þessar þjóðir, er hætt við
að fallið sé fyrir öðrum freistingum, t. d.
að tekið sé upp stjórnmálasamband við
þær. Þá er alls ekki ósennilegt, að bylt-
ingarhugsjóninni sé fórnað á altari
Mammons, en auðvitað er tilvalið að af-
saka slíka framkomu með því að kalla
hana mótsögn, sem samt sem áður stang-
ast ekki á við aðalatriðið, byltinguna.“
Þessa afsökun nota t. d. Rússar þegar
þeir veita fasistaríkjum fjárhagsaðstoð,
ríkjum eins og núverandi górillustjórn
Banzers í Bólivíu og miðaldaveldinu
Persíu. Að vísu eru Kínverjar á eftir
Rússum í þessum orðaleik, en þeim hefur
samt tekizt að styðja Jahja Khan í Vest-
ur-Pakistan án tillits til 10 milljóna
flóttamanna. Báðir segja, að þetta séu
aðeins veigalítil hliðarspor.
Fidel: Mér finnst, að þú ættir að hafa
samband við leiðtoga þessara ríkja og
spyrja þá um þeirra álit á þessum mál-
um. Vegna þess að ég get ekkert sagt
um þeirra vandamál. Ég sagði þér, hver
væri okkar stefna, stefna kúbönsku bylt-
ingarinnar, gagnvart öðrum þjóðum Suð-
ur-Ameríku. Þegar ég var spurður, hver
væri utanríkisstefna okkar, sagði ég, að
frumskilyrðið fyrir því, að Kúba hefði
stjórnmálasamband við annað riki, væri
að þetta ríki ræki sjálfstæða utanríkis-
stefnu. En mundu eftir því, að sjálfstæði
er ekki endanlegt og afmarkað hugtak,
heldur eru sjálfstæðisstigin mörg og mis-
munandi. Þess vegna er ekki hægt að
bera saman sjálfstæði einnar þjóðar við
aðra. Þess vegna er ekki hægt að ætlast
til þess, að allar þjóðir geti haft sams
konar sjálfstæði. En nú skal ég segja
þér, hvað mundi skaða mjög mikið banda-
ríska heimsvaldastefnu, nefnilega brot á
því samkomulagi, sem alheimsauðvalds-
hyggjan þröngvaði upp á leppi sína í ný-
lenduráðuneyti Bandaríkjanna, þ. e. a. s.
í Bandalagi Ameríkuríkja (OAS), sam-
komulagi sem bannaði þeim að hafa vin-
samleg samskipti við Kúbu. Það yrði mik-
ill álitshnekkir fyrir alheimskapítalism-
ann, ef sum þessara ríkja stofnuðu til
stjórnmálasambands við Kúbu. En vertu
óhræddur, þau riki, sem eru algerir þræl-
ar heimsvaldastefnunnar, munu ekki
bjóða okkur stjórnmálasamband. Þess
vegna finnst mér í raun og veru spurning
þín eingöngu fræðileg. En til þess að
skýra betur afstöðu okkar til annarra
ríkja vil ég segja þér, að við ætlumst ekki
til þess að önnur ríki sýni fullkomið sjálf-
stæði, heldur metum við ákveðnar gjörðir
þeirra. Að okkar áliti var brottrekstur
Taíwans úr Sameinuðu þjóðunum mjög
mikilvægur atburður. Þar var unninn stór
sigur á heimsvaldastefnunni, og ég skal
segja þér, að þrjú suður-amerísk ríki,
fyrir utan Kúbu, áttu stóran þátt í þess-
um sigri: Chile, Perú og Ekvador. Margt
annað mætti tina til, sem sýnir sókn okk-
ar gegn heimsvaldastefnunni, t. d. var
Kúba rétt í þessu að gerast meðlimur að
„Ríkjunum 77“ (meðlimir þar eru flestar
þróunar-þjóðirnar). Kúba varð meðlimur
vegna þess að Perú og önnur ríki Suður-
Ameríku studdu inntöku hennar. Þessir
atburðir, þessi sókn er hluti af þróun, sem
Bandaríkjamönnum líkar meinilla, þróun
sem lítillækkar þá. Þeim líkar bölvanlega
við að sjá staðfestu okkar Kúbubúa, sjá
að við látum ekki sveigja okkur af braut.
Þú verður að gera þér ljóst, að þó að
stjórnmál byggist á fræðilegum grund-
vallarhugtökum, er framkvæmd stjórn-
mála ávallt bundin raunverulegum, hlut-
stæðum kringumstæðum (sígur í Fidel).
Þér verðið að skilja þetta, ef þér viljið
vera góður áhorfandi raunveruleikans, en
ekki aðeins heimspekingur, sem situr í
fílabeinsturni sínum og leggur dóm á
vandamál heimsins. Munið, að tvennt ó-
likt er að taka þátt í orustunni og að
horfa á hana úr fjarska. Eitt er að spekú-
lera í hlutunum, annað að glíma við þau
vandamál, sem þjóðir okkar þurfa að
fást við. Að þvi leyti er ég byltingarmað-
ur: ég tek þátt í hlutunum, ég tek þátt í
orustunni.
En ég er ekki dogmatískur byltingar-
maður, ég er dialektískur. Það lögmál, sem
hjálpar mér sem byltingarmanni, er
Marxisminn, og ég get tryggt þér það, að
frá okkar sjónarmiði séð, er það engin
mótsögn að hafa stutta viðdvöl í Ekvador,
né verður það nein mótsögn, ef stjórn
Ekvadors vill stjórnmálasamband við
Kúbu, vegna þess einfaldlega að þrátt
fyrir mismunandi stjórnarfar í Kúbu og
Ekvador, er sá mismunur smámunir einir
í samanburði við aðalatriðið, sem er
óhlýðni við skipanir Bandarikjamanna.
Sérhver byltingarmaður verður að skilja
hvað er aukaatriði og hvað er aðalatriði;
hann verður að skilja, að þegar á að velja
milli aðal- og aukaatriðis, verður ávallt
að kjósa aðalatriðið. Lífið er ekki eins ein-
falt og auðvelt og þér haldið. Lífið er ekki
hægt að skilja í brotum, heldur verður
að lifa því í heild sinni.
Pétur: En vinsamlegt samband við
Ekvador mun réttlæta stefnu stjórnar-
innar þar, ekki satt; mun styrkja stöðu
borgaraaflanna í Ekvador?
Fidel: Það sem styrkir borgaraleg öfl er
hlýðni við skipanir alheimskapítalismans,
ekki óhlýðni við þessar skipanir. Óhlýðni
hjálpar ekki miðstéttinni eða fámennis-
stjórninni eða öllum hinum. (Fidel litur
hálfruglaður út, hugsar sig um). Þú ert
íslendingur, ekki satt, ís-lend-ingur? Þú
þjáist örugglega af því að velta of mikið
vöngum, en þetta er víst algengur sjúk-
dómur meðal margra Evrópubúa, sem
skilja ekki vandamál heimsálfu okkar. Ég
segi þér hreinskilnislega þessa skoðun
mína. Og ég segi þér ennfremur, að í
Ekvador er ekki fasistastjórn. Það er ekki
hægt að sanna slíkt á hana. Það má vel
vera að stjórn Ekvadors sé mótsagna-
kennd inn á við, sjálfsagt er hún það; en
það er alls ekki hægt að kalla hana fas-
istastjórn.
Pétur: Er stjórn Ekvadors alþýðu-
stjórn?
Fidel: Ja, það er varla hægt að kalla
hana byltingarstjórn. En stjórn íslands,
er hún stjórn alþýðu? Eru þar stórland-
eigendur? Eru þar miklir iðjuhöldar? Er
þetta stjórn alþýðu eða er þetta lepp-
stjórn eigenda fyrirtækja?
Pétur: Nei, mér finnst ekki rétt að bera
saman ísland og Ekvador. ísland er sér í
flokki. Þar búa aðeins rúmlega tvö hundr-
uð þúsund manns.
Fidel: En eru landeigendur á íslandi?
Pétur: Mjög fáir og langflestir mjög
smáir.
Fidel: Er stjórnarfarið kommúnískt?
Pétur: Varla væri hægt að segja það.
En núna er við völd samsteypustjórn sem
er eins og smækkuð mynd af UP (sam-
steypustjórn Allendes, hins marxíska for-
seta Chile, er kölluð UP „Sameining al-
þýðu“, samsett af kommúnistum, sósíal-
istum, radikölum (svipaðir þeim dönsku),
kristilegum sósíalistum, svo og 8 öðrum
flokkum og hreyfingum). En samsetning
hins íslenzka UP er mjög frábrugðin
stjórn Allendes. íslenzka UP mundi í
Chile vera svipað að formi til, og ef (hinir
hægrisinnuðu) þjóðernissinnar og komm-
únistar sætu saman í stjórn. (Skellihlát-
ur).
Fidel (hlæjandi): Jæja, þar er smá-UP.
Herrar mínir, ég vil segja ykkur einn hlut
i sambandi við þessa spurningu. Sérhver
kapítalistastjórn er kúgunarstjórn („re-
pressive"). Engin kapítalistastjórn er
stjórn fólksins. Ég vil hafa þetta á hreinu.
Stjórnir kapítalískra ríkja eru leppar
þeirra stétta, sem eiga framleiðslutækin.
Stjórnir í öllum stéttaríkjum eru kúgun-
arstjórnir. En þó er ekki þar með gefið,
að þær séu fasistastjórnir. Við skulum
ekki rugla saman hugtökum. En heyrðu,
þú ert ekki búinn að segja mér frá hög-
um þessara tvö hundruð þúsund íslend-
inga. Hver er eigandi fiskiðnaðarins?
Pétur: Hann er bæði í höndum ein-
staklinga og ríkisins.
Fidel: Hafið þið annan iðnað? Eru þar
skipasmíðastöðvar?
Pétur: Jú, þær eru til. Einnig höfum
við smáiðnað.
Fidel: Er engin stóriðja?
Pétur: Aðeins álverksmiðja.
Fidel: Á ríkið hana?
Pétur: Nei.
Fidel: Hver á raforkuverin?
Pétur: Ríkið á þau.
Fidel: Er til vélaiðnaður á íslandi?
Pétur: Nokkur pínulítil fyrirtæki.
52