Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Page 34

102
gæti verið stórsöluverzlun, og þangað mætti svo flytja
rúg í stórum stýl á sjerstökum skipum frá höfnum rúg-
landanna sjálfra.
Á meðan þessu líkt fyrirkomulag er eigi komið á, þá
virðist mjer að kaupfjelögin ættu hægt með að sameina
sig um innkaup á matvöru og ýmsum fleiri vörum
í heilum skipsförmum. Með því móti ætti að fást ódýr-
ari vara og ódýrari flutningur. En samvinna kaupfjelag-
anna er eigi meiri en svo, að þau hafa ekki getað sam-
einað sig um kolafarm, timburfarm eða saltfarm, enn
sem k'omið er.
Um vöruvöndun hefir eigi nægilega verið hugsað í
kaupfjelögunum hingað til, þó þau hafi samt, öðrum
fremur, gert nokkuð í því efni. Yfirgripsmikil samvinna
í þeim efnum er óhjákvæmileg, ef nokkuð verulegt á að
geta komizt í framkvæmd, sem þýðingu hafi á heims-
markaðnum. Sláturhúsin eru þar fyrsta sporið. Um ull-
ina hefir verið allt of lítið hugsað. Hugsanlegt virðist
mjer það, að ullarvöndum yrði meiri hjá bændum, ef í
hverju kauptúni, þar sem nokkuð verulegt er um ullar-
útflutning væru tveir eiðsvarnir ullarmatsmenn. þeir ættu
að skipta allri ull í flokka, eptir gæðum og hver flokkur
að hafa sitt ákveðna aðalmerki um land allt. Þetta ætti
að vekja metnað hjá bændum og í útlöndum ætti það
fljótiega að vekja traust á vörunni, halda verðinu mis-
felluminna og þoka því jafnframt hærra. Kostnaðinn við
þetta ullarmat ætti að borga úr landssjóði. Aptur á móti
mætti leggja lítilsháttar útflutningsgjald á ullina, til þess
að vinna upp á móti matskostnaðinum.
Hugsanlegt virðist mjer og að bændur stofnuðu sam-
eignarþvottahús til ullarverkunar. Pyrfti þá sjerstakt mat
á óverkaðri ull hvers eins og sjerstök aðalútflutnings-
merki. Sú ull ætti að komast í hátt verð og auka álit
íslenzku ullarinnar, sem er viðurkennd að vera ágæt í
sjálfu sjer. Þann vitnisburð gáfu Ameríkumenn henni
áður en þeir voru sviknir á henni. Heyrzt hefir að þeim