Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.05.1917, Side 27

25
au vinnuveitendur eru sundraðir. En þá liafa verka-
menn ekki kunnað sér hóf og vinnuveitendur séð, að
þetta dygði ekki til lengdar og sameinað sig í vinnu-
veitendafélög, sem gera með sér bandalag. Verka-
mannafélögin standa þá ekki andspænis einstökum
vinnuveitendum eða málamyndai’félagsskap, heldur fastri
heild. Verkamannafélögin og vinnuveitendafélögin
ákveða þá vinnulaunin og vinnutimann. Það verður
þvi vafasamt, hvort afstaða verkmanna verður þá betri
en meðan verkamaður stóð andspænis vinnuveitanda,.
það er að segja, ef ekki er alt of mikið útboð á vinnu.
En þessi einokun á vinnu er keypt fyrir mikla skerð-
ing á frelsi hins einstaka verkamanns og oft verður
þessi frelsisskerðing að hreinustu harðstjórn. Þegar
vinnuveitendur liafa komið föstum félagsskap á með
sér, er varla að ræða. um það, að verkamenn vinni
verkfall, ef vinnuveitendur vilja leggja nokkuð veru-
legt í sölurnar fyrir að vinna það. Yerkamenn hafa
mestar líkur til að vinna verkföll, sem ná aðeins yfir
lítið svið. En ef vinnuveitendur vilja bera hæri'i hlut,
gera þeir vinnubann á stóru sviði, og fyrir því verða
verkamenn að láta undan furðu fljótt. Gfott dæmi upp
á þetta er danska verkfallið 1899. En óttinn við verk-
fall getur flýtt fyrir launahækkun, sem ef til vill ann-
ars mundi koma nokkuð seinna. Þegar vinnuveitend-
ur hafa komið á með sér félagsskap, ná þeir sér einnig
niðri á verkafólkinu með því að koma einokun á vör-
urnar sem eru framleiddar. Það mundi því bera meiri.
árangur að verkamenn sneru athygli sinni meira i aðra
átt en þessa.
Mestan hag rnundu verkamenn geta haft af sam-
vinnufélagsskap. Með því að stofna kaupfélög mundu
þeir fá nauðsynjavörur sínar miklum mun ódýrari en.
nú. Kaupfélögin Iiafa mest liöpp að færa til verka-
manna, af þvi þeir þurfa að kaupa allar nauðsynjar
sínai’, og þar næst sjómönnum, sem þurfa að kaupa-