Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.05.1923, Page 55

Tímarit íslenskra samvinnufélaga. 49
félaginu danska. Mundi bað draga úr tortrygni innan fé-
lagsskaparins, og væri því hið æskilegasta, bæði fyrir
stjórnendurna og félagsmennina.
Ef til vill virðist sumum í fljótu bragði, að þetta yrði
of margbrotið og vandasamt, og hefði aukinn kostnað í
för með sér með hinu nýja starfsmannahaldi. En svo er
ckki. Útlánin yrðu ákveðin á svo einfaldan hátt sem hugs-
ast getur, og kostnaðurinn við reiksingsfærsluna mundi
vinnast upp með sparnaði í reikningsfærslu og starfs-
mannahaldi verslananna. pó að sinn sjóðurinn væri í hverj-
um hreppi, yrði hentugast, að aðsetur þeirra allra yrði í
kaupstaðnum, og mundu þá margir sjóðir geta slegið sér
saman um reikningshaldara og afgreiðslu. pyrfti að sjálf-
sögðu vel færa menn til að annast það.
Við bankaútibúin þyrfti líka valda menn. í stað þess
ætti eitthvað að geta sparast í starfsmannahaldi við Lands-
bankann í Reykjavík, um leið og útibúin léttu af honum
viðskiftunum við verslanir og einstaka menn út um land.
Aðalsparnaðurinn yrði þó sá, að reikningshald verslan-
anna yrði hverfandi og skrifstofukostnaðurinn því sára-
lítill. Gildir það jafnt um kaupmannaverslanir sem um
kaupfélög, og mundi sá sparnaður lækka vöruverðið. Við-
skiftareikningarnir gætu orðið mjög einfaldir, því að þeir
þyrftu ekki að sýna annað en heildarúttekt félagsmanna
til þess að skifta ágóðanum í árslok eftir því. Mætti nota
viðskiftabækur eða seðla, er kallaðir væru inn í árslok og
taldir saman, eins og tíðkast í kaupfélögum erlendis.
Kaupmönnum ætti ekki síður en kaupfélögum að vera
kærkomið, að peningaverslun kæmist á, því að bæði mundu
þeir þá geta komist af með mikið minna veltufé, og banka-
útibúin mundu létta af þeim útlánsáhættunni. Hinir efna-
minni stæðu því betur að vígi í samkepninni.
7. Hallærislán.
Að lokum þyrftu bændur að geta fengið hallærislán,
þegar sérstök erfiðleikaár ber að höndum í verslun eða
af völdum náttúrunnar. þyrfti að vera öflugur hallæris-
4