Andvari

Årgang

Andvari - 01.06.1964, Side 64

Andvari - 01.06.1964, Side 64
SVERRIR KRISTJÁNSSON: Skjöl um skipti á íslandi og Norður- Slesvík árið 1864 Greinargerð. Hinn 1. íebrúar 1864 sóttu herir Prússa og Austurríkismanna ylir Egðu- fljót inn i Slesvík. Áður en aprílmánuð- ur var liðinn höfðu Þjóðverjar brotið á bak aftur viðnám danska hersins og lagt undir sig allt Jótland norður að Limafirði. Hinn 26. apríl hófst hin svokallaða Lundúnaráðstefna til þess að semja urn sættir milli Dana og Þjóð- verja. Ráðstefna þessi stóð í rétta tvo mánuði og voru reyndir ýmsir kostir til að leysa úr deilu þeirra á friðsam- legan hátt. Einn kosturinn, og raunar sá síðasti, sem var reyndur, var sá, að skipta Slesvík. Danir buðu þá kosti, að Slesvík yrði skipt frá Slíflóa um Danavirki vestur að NorÖursjó, en Prússar stungu upp á landamærum frá Flensborg til Tönder. Um þetta gátu deiluaðilar ekki kornið sér saman og fór Lundúnaráðstefnan þá út um þúf- ur, en styrjöldin hófst á nýjan leik. Styrjöld þessi stóð ekki nema þrjár vikur. Hinn 20. júlí var samið vopna- hlé og 1. ágúst var geröur bráðabirgða- friður. Samkvæmt 1. gr. bráðabirgða- friðarins afsalaði Danakonungur sér bertogadæmunum Slesvík, Holstein og Láenborg í bendur keisara Austurríkis og konungi Prússlands. Var þá lokið hinni miklu og margslungnu deilu um dönsku hertogadæmin, sem staðið hafði látlaust frá því fyrir miðja öldina. Hertogadæmin Slesvík og Holstein höfðu á þessum árum skipt Dönum í tvo pólitíska flokka: Egðumenn og al- ríkismenn. Egðumenn litu á Slesvík og konungsríkið Danmörku sem stjórn- skipulega heild og vildu gera samband þeirra eins náið og unnt var. Egðufljót skipti löndum með Holstein og Slesvík, þar höfðu landamæri Danmerkurríkis verið að fornu, og af því er dregið nafn þeirra, er vildu innlima Slesvík Dan- mörku. En alríkismennirnir litu meira á dönsku ríkisheildina og vildu ekki slíta hertogadæmin Holstein og Láen- borg úr sambandi við danska konungs- veldið. Því kölluðust þeir alríkismenn. Þeir voru flestir úr flokki konunghollra íhaldsmanna, gósseigenda og háemb- ættismanna. En Þjóðfrelsismennirnir (national-liberale) fylltu flokk Egðu- manna og voru flestir fulltrúar danskr- ar borgarastéttar og menntamanna og nokkurs bluta bænda. Á árunum 1851—52 gerði danska ríkisstjórnin, sem þá var skipuð að mestu alríkismönnum, samkomulag við þýzku stórveldin, Prússland og Austurríki, þess efnis, að Slesvík skyldi aldrei innlimuð konungsríkinu Dan-
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.