Andvari

Árgangur

Andvari - 01.06.1964, Blaðsíða 90

Andvari - 01.06.1964, Blaðsíða 90
88 KRISTMUNDUR BJARNASON ANDVARI hlekkina. Loforði konungs um aukið frelsi var ákaft fagnað, og byltingar úti í heimi hlutu að reka á eftir efndurn. En ýmsir valdamenn í Danmörku munu ekki hafa litið svo á, og Slésvíkurdeilan varð ekki kröfum Islendinga til stuðnings. Það er sannast sagna, að á byltingartímum er mönnum sjaldnast að fullu Ijóst, hvað er að gerast. Frelsisöldumar vagga þjóðarskútunni, en enginn veit fyrirfram um landtöku. Frelsi er teygjanlegt hugtak, og bryddi skjótt á því hér, að skilningur rnanna um það efni var liarla sundurleitur. Skagfirðingar höfðu lengi verið óánægðir með amtmann sinn, Grírn Jóns- son. Flann hafði fyrirskipað festuuppboð á klausturjörðum. Mæltist slíkt illa fyrir. Og fleira var honum til foráttu fundið, sumt með réttu, annað með röngu. Talinn var hann í miklum kærleikum við dönsk stjórnarvöld, en það var mikill misskilningur, sem stafaði af ókunnugleika. Vorið 1849, í maí, gerist sá fáheyrði atburður, að nokkrir tugir Skagfirð- inga — ásamt nokkrum Öxn- og Hörgdælingum — riðu norður að Möðruvöll- um, „fyrst til að ráðleggja og þvínæst biðja þann mann, sem hér nú færir þetta embætti, að leggja það niður þegar í sumar með góðu, áður en verr fer,“ eins og þetta er orðað í skjali því, sem fest var upp á grindurnar fyrir framan hús amtmanns. Sökum nokkurra mistaka náðu þeir ekki svo fljótt sem vildu tali af amtmanni, sem lá sjúkur og brá því ekki nógu skjótt við. Hálfum mánuði síðar andaðist hann, og töldu ýmsir Skagfirðinga hafa flýtt fyrir dauða hans. Þessi för vakti mikla ólgu um land allt og mæltist misjafnlega fyrir. En Norðurreiðin var merkilegur þáttur í pólitískri baráttusögu þjóðarinnar. Hún var fyrsta tilraun alþýðu um aldir til að reyna að fá embættismann til að segja af sér. LTppreisnin í lærða skólanum 17. janúar 1850, Pereatið, fer í kjölfarið. Hjá dönskum stjórnarvöldum vakti för þessi nreiri úlfaþyt en nokkurn Is- lending mun hafa órað fyrir þá. Til hennar má sérstaklega rekja, að Dönum þótti við þurfa að liafa hér her manns þjóðfundarárið. Trampe greifi hafði erindisbréf út hingað, sem slík leynd ríkti um, að það var aldrei prentað. Var það dagsett 16. maí 1850 og er bein afleiðing Norðurreiðar. Jón Sigurðsson og Brynjólfur Pétursson munu aldrei bafa neitt um bréf þetta vitað, þó var sá síðarnefndi forstjóri hinnar íslenzku stjórnardeildar. Þessa plaggs er fyrst getið í hálfgildings leynibók, senr prentuð var sem bandrit ,,til nota ráðgjafa íslands“, laust fyrir aldamótin síðustu. Erindisbréf þetta bar með sér, að Trampe hefur hlotið alræðisvald hér. Hann mátti hefta ferðafrelsi manna, víkja þeim úr embættum og skipa nýja í þau og gera hverjar þær ráðstafanir, sem hann teldi þurfa til að halda uppi röð
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.