Andvari - 01.06.1964, Page 105

Útgáfur Passíusálma
Hallgríms Péturssonar
Á þessu ári eru 350 ár frá fæðingu Hall-
gríms Péturssonar. Árið 1960, um það
leyti sem 300 ár voru liðin frá því er Hall-
grímur lauk við Passiusálmana, gaf Bóka-
útgáfa Menningarsjóðs sálmana út í við-
hafnarútgáfu, skreytta 50 heilsíðumynd-
um eftir listakonuna Barhöru M. Árna-
son.
í sambandi við þessa útgáfu sálmanna
komu einnig út hjá Bókaútgáfu Menning-
arsjóðs Passíusálmalög þau, sem Sigurður
Þórðarson tónskáld hefur safnað og búið
til prentunar.
Eftir því sem næst verður komizt er
þessi viðhafnarútgáfa með myndum Bar-
böru 65. prentun Passíusálmanna á ís-
lenzku. Af þessum útgáfum eru fimmtíu
sérútgáfur sálmanna, tólf prentanir í
sálmabókum og þrjár í heildarútgáfum eða
úrvölum rita Hallgríms Péturssonar.
Passíusálmarnir hafa verið þýddir all-
mikið. Tvær þýðingar þeirra hafa komið
út á latínu og ein á dönsku. Hluti þeirra
hefur komið út á ensku og nokkur brot á
kínversku. Tvær óprentaðar þýðingar allra
sálmanna á ensku og ein á þýzku liggja
fyrir í handriti.
Hér birtist skrá um allar útgáfur Pass-
iusálmanna á íslenzku.
1. prentun, Hólum 1666. Framan við
Passíusálmana eru sjö píslarsáhnar eftir
séra Guðmund Erlendsson. Á eftir þeim
er prentaður sálmurinn: Allt eins og
hlómstrið eina og loks tveir nýárssálmar
eftir séra Guðmund.
í 15. sálm Passíusálmanna vantar tvö
vers, 4. og 13. versið. Prentun þessi er
heldur óvönduð og skekkjur í henni. Séra
Vigfús í Hítardal segir um þessa 1. út-
gáfu: „Mælt er, að þegar séra Hallgrimur
sá þá fyrstu editionem, það honum hafi í
engvan máta þóknast þeirra þrykking."
2. prentun, Hólum 1671. Passíusálm-
arnir eru hér prentaðir í sálmabókinni:
„Ein ný Sálma-bók“ o. s. frv. Hún er í
8 flokkum, og eru Passíusálmarnir teknir
í flokkinn, sem „hljóðar um holdgan og
hingaðburð herrans Kristí, hans pínu,
upprisu og himnaför“. Passíusálmarnir eru
prentaðir hér eftir 1. útgáfunni og sömu
vers felld niður í 15. sálmi. -— Þessar
tvær prentanir komu út fyrir dauða skálds-
ins.
3. prentun, Hólum 1682, gerð nákvæm-
lega eftir 1. útgáfu, að heita má línu fyrir
línu. Sömu sálmar eru prentaðir með,
bæði fyrir framan og aftan Passíusálm-
ana, og allt óbreytt um úrfellingar og
skekkjur.
4. prentun, Skálholti 1690. Nótur eru
við þrjá sálma. Hér er bætt inn þeim vers-
um, sem sleppt hafði verið í Hólaútgáf-
unum. Á eftir eru prentaðar Krosskveðjur
Bernhards frá Clairveaux, þýddar af Arn-
grími lærða, og enn fremur 7 passíusálmar
séra Jóns Magnússonar í Laufási. Á öft-
ustu síðu er „Gamall huggunarsálmur“.
5. prentun, Skálholti 1696. Brodð er nú
stærra en áður og letur gott. Þetta er
snotrasta útgáfan, sem komið hafði af
Passíusálnuinum. Þeir eru nú loks einir