Andvari - 01.01.1939, Side 67

Andvari
Blóm og aldin
63
bar sem vindurinn tæki jafnt við frjóinu, þótt lítið bæri
á blómunum, og stór blómhlíf mundi jafnvel fremur
hindra frævunina en hitt. En engin regla er án undan-
tekningar, því að til eru einnig vindfrævunarblóm, sem
eru angandi, hunangsrík og litfögur. Þetta dæmi sýnir
oss, hversu hæpið er að halda því fram um alla hluti,
sem vér sjáum í náttúrunni, að þeir séu skapaðir vegna
einhvers fyrirfram ákveðins tilgangs, eins og mjög var
Hkjandi skoðun meðal líffræðinga á öldinni sem leið.
Eitt höfuðeinkenni vindfrævunarblómanna er frjógnótt
þeirra. Það hefir verið reiknað út, að í einum einasta
rekli á heslivið séu 4 milljónir frjókorna, og hver plöntu-
einstaklingur ber vitanlega mesta aragrúa af reklum.
Minnst af þessu frjói kemur auðvitað að haldi, en hinu má
ekki gleyma, að vindurina er ótrúr boðberi, og eina
try9gingin fyrir því, að eitthvað af frjókornum nái á-
fangastað, er að mergð þeirra sé nógu mikill. Vindfrjó-
kornin eru örsmá og dreifast mjög auðveldlega, eru
bau að því leyti ólík dýrfrjóinu, sem oft er límkennt, svo
að frjókornin loða saman. Vindfrjóið getur borizt ótrú-
lega langar leiðir. Þannig hafa menn fundið furufrjó
svífandi í lofti 60—70 mílur úti á hafi. Sumir halda
iafnvel, að frjóin séu útbúin með næringarforða, sem þau
bfi af, ef þau skyldu velkjast mjög lengi í loftinu. Fræni
vindfrævunarblómanna eru jafnaðarlega löng, hærð eða
fjöðruð, og teygja sig langt út úr blómunum.
Vindfrævunarblómin dreifa frjói sínu með ýmsu móti,
svo að vindurinn nái sem bezt að feykja því. Skulu hér
l’efnd þrjú dæmi. Brenninetlan og fleiri skyldar tegund-
'r varpa frjóinu með allmiklum krafti út í loftið. Gerist
bað þannig, að frjóhnapparnir, sem hafa legið saman-
beygðir inni í blóminu, rétta sig snögglega upp vegna
vökvaþenslu í frjóþræðinum, samtímis springa frjóhirzl-