Andvari - 01.01.1939, Blaðsíða 128

124
Einokunarfélögin 1733—1758
Andvari
maðurinn í Skagafjarðarsýslu, Skúli Magnússon, þings-
vitni, fleira en eitt, um verzlunina á Hofsósi, og gengu
þau mjög í gegn kaupmönnum. Aftur á móti fengu kaup-
menn gott þingsvitni í Hnappadalssýslu um verzlunina
á Stapa. Og þrátt fyrir kæruskjalið frá 1745 sézt ekki,
að neinn sýslumaður gangi í berhögg við félagið, hvorki
þá né næstu árin þar á eftir, nema sýslumaðurinn í
Austur-Skaftafellssýslu og einkum Skúli Magnússon.
Flestir sýslumenn, sem vér höfum vöruskoðanir frá, bera
kaupmönnum vel söguna, nema hvað mjög víða er kvart-
að um ónýtt járn 1745 og 1746 og á nokkurum höfn-
um einnig 1747. Segir Skúli Magnússon í bréfi til stjórn-
arinnar 23. sept. 1747, að járnið, sem komið hafi á
Hofsós það ár, sé að vísu skárra en árið áður, en samt
vont og verra en hjá félaginu 1733—42, sem hafi flutt
hingað norskt járn. Oft er kvartað um slæmt brennivín,
en því tóku kaupmenn ekki illa, heldur með góðum
skilningi. En ef félaginu voru kröfur landsmanna ógeð-
felldar, gat það virt að vettugi bæði óskir yfirvalda
hér og sín eigin loforð við stjórnina í Haupmannahöfn.
Þorsteinn Magnússon, sýslumaður í Norður-Múlasýslu,
kvartaði um oflítinn mjölflutning til Vopnafjarðar 1745.
Þá voru fluttar þangað 460 tunnur, en hann bað um 60
tunnum meira mjöl næsta ár. Stjórnin sendi verzlunar-
félaginu bréf sýslumanns til umsagnar, og lofaði félags-
stjórnin að verða við ósk hans. En þegar til kom, var
flutt 10 tunnum minna mjöl á Vopnafjarðarhöfn 1746
en árið áður. Samt verður það ekki af hörmöngurum
haft, að kornvöruflutningar hingað tóku að aukast þeg-
ar er þeir höfðu fengið verzlunina, en tilgangurinn hefir
vafalaust verið sá, að ná í sem mest af íslenzkri mat-
vöru, því að eftir henni sóttust þeir allra kaupmanna
mest, landsmönnum oft til mikils tjóns, eins og Skúli