Andvari - 01.01.1939, Blaðsíða 80

76
Ðlóm 03 aldin
Andvari
fjölbreytilegu aldingerwum, heldur en fræ berfræving-
anna hafa, en þar sem fræblað þeirra er opið, skapa
þeir engin eiginleg aldin. Aldinið eða fræhirzlan hefir
það tvöfalda hlutverk, annars vegar að vernda fræin,
sem það geymir, og hins vegar stuðla að því, að það
geti borizt á brott frá móðurplöntunni og því verði í
moldu sáð.
Áður en lýst verði hinum sérstöku dreifingar- eða
sáningaraðferðum plantnanna, skal gerð stuttlega grein
fyrir helztu aldingerðunum. Aldinin skiptast í tvo meg-
inflokka, eftir útliti og gerð fræhirzlunnar. Stundum ger-
ist frælegið fyrirferðarmikið eftir frjóvgunina, veggir
frævunnar þrútna og verða safaríkir og í safanum er
mikið af sykri og sýru. Þessi aldin kallast kjötaldin
Aldinkjötið er að öllum jafnaði lostætt og nærandi.
Stundum verður allt frælegið kjötkennt og lykur uw
fjölda fræja. Þá kallast aldinið ber, t. d. bláber, appe!'
sína 0. fl. í öðrum kjötaldinum verður að eins yzta laS
fræhirzlunnar kjötkennt, hið innra verður hart eins og
steinn, og lykur það um eitt fræ. Slíkt kallast steinald-
in, t. d. sveskja, hrútaber. Þá þekkist það einnig,
hið kjötkennda lag er ekki skapað af frævunni, heldur
af blómbotni, eða blómhlífarblöðum, þau aldin kallast
skinaldin en hafa nákvæmlega sama líffræðilegt gildi og
kjötaldinin. Skinaldin er t. d. jarðarberið. Sameiginlegf
flestum kjötaldinum er það, að þau eru litfögur, rauð,
gul, blá, svört og stundum hvít, og oft eru þau með
allsterkri lykt.
Annar flokkur aldina eru þurru aldinin. Þar hefir fr®'
hirzlan lítt breytt lögun sinni og útliti, en hefir að eins
þornað og harðnað, og það oft svo, að hún skapa1
grjótharðan vegg utan um fræið eða fræin. Engin nær'
ing er í þessum fræhirzlum. Þurru aldinin skiptast 1