Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1939, Blaðsíða 113

Andvari - 01.01.1939, Blaðsíða 113
Andvari Einokunarfélögin 1733 —1758 109 aðra borgara í samlögum við sig, og allir voru aðalút- Serðarmennirnir í samlögum um Vestmannaeyjar. Þetta voru í raun og veru fjögur verzlunarfélög, sem landinu var skipt á milli. En árið 1684 var tekið upp það Iag, að leigja hafnirnar einstökum kaupmönnum um lengri eða skemmri tíma. Oftast voru tveir eða fleiri kaup- •öenn í samlögum, og voru venjulega tvær hafnir, fiski- höfn og sláturhöfn, leigðar sama kaupmanni eða sömu kaupmönnum. Var þetta gert til þess að jöfnuður yrði sem mestur, því að fiskihafnir voru stórum arðmeiri en sláturhafnir. Svona var verzluninni skipað allt til 1732. Þessari tilhögun fylgdi sá ókostur, að landinu var skipt í verzlunarumdæmi, og mönnum bannað að viðlagðri refsingu að verzla annars staðar en á þeirri höfn, sem umdæmi hvers eins lá til, en að mörgu leyti var hún landsmönnum heppileg, eftir því sem einokunarverzlun 9at verið það. Skömmu eftir aldamótin 1700 komst hreyfing á það mál, að stofna félag, sem fengi alla íslenzku verzlunina á leigu, eins og félagið 1620—1662 hafði haft, og fekk sú stefna mikið fylgi, bæði meðal stjórnarherranna og kaupmanna. Gottrúp lögmaður var eindreginn fylgismaður hennar, svo og stiftamtmaður og amtmaður yfir íslandi. Höfuðandstæðingur slíkrar breytingar var Árni Magnús- Son> og rökstuddi hann skoðanir sínar ítarlegast í álits- slíjali dags. 5. jan. 1706, enda þurfti þá mikils við, og nýlega hafði skollið hurð nærri hælum að félagsverzlun Vrði tekin upp. Heldur hann því fram, að félagsverzlun Riundi verða Islendingum öllu verri en verzlun einstakra j^upmanna. Segir Árni, að þrátt fyrir skiptingu lands- ins í verzlunarumdæmi, eigi sér stað nokkur samkeppni ^Hli kaupmanna, og sé hún íslendingum ekki lítils virði, ^ðal annars vegna þess, að mönnum sé heimilt að
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.