Andvari - 01.01.1946, Blaðsíða 14

10
.7ón Guðnason
ANUVAHI
En íslenzkir stúdentar höfðu fleira aö sækja til Ivaup-
mannahafnar en lcennsluna í námsgreirium háskólans. Og
jiað, sem jjeir gátu numið utan hennar, hefur að líkindum
torðið ínörgum þeirra drýgra vegarnesti út í ævistarfið en
sjálft embættisnámið. í Kaupmannahöfn mátti kynnast menn-
ingu álfunnar og meginstraumum andlegs lífs samtímans.
Því verður ekki neitað, að Jiangað sóttu islenzkir menntamenn
eld j)ann, er síðan hrann glaðast í bókmenntum vorum, stjórn-
málum og á enn fleiri sviðum. „Flesta framfarastrauma hér
á landi, sem verkað hafa til lífskveikju, má rekja til landsins
æskumanna, sem farið hafa út yfir pollinn,“ segir séra
Matthías Jochumsson í bréfi til Sunnanfara, haustið 1894. —
Um l>essar mundir var Georg Brandes aðsópsmesti maðurinn
í bókmenntaheimi Dana og áhrif hans ekki sízt mikil meðal
yngri menntamanna. Sigurður Eggerz varð mikill aðdáandi
Brandesar, eins og ræða sú, er hann hélt fyrir minni hans i
Stúdentafélaginu í Kaupmannahöfn á seinni stúdentsárum
sínum, sýnir ljóslega (Sýnir, bls. 125—127). Virðast fagrar
bókmenntir samtímans hafa verið aðal-liugðarefni Sigurðar
á þessum árum. Brann sú glóð aldrei út í huga hans, þó að
meginstarfssvið hans yrði á öðrum vettvangi en bókmennt-
anna, ævilangt. Nánasti vinur Sigurðar á síðari stúdentsárum
hans var skáldið Jóhann Sigurjónsson. Hélzt vinátta þeirra
óskert, meðan báðir lifðu. En það er forn og ný reynsla meðal
ungra menntamanna, að traustust vinátta, „í brjóstum, sem
að geta fundið til“, vex upp af andlegu samneyti ujn sameigin-
leg hugðarmál. Þeir Sigurður og Jóhann fundu andlegan
skyldleika með sér. Báðir hrifnæmir og skáldhneigðir og
ortu háðir á jjessum árum sin æskuljóð. Sigurður orli á þess-
um árum á dönsku, þeirri tungu, er mest hafði túlkað hon-
um hinar nýju heimsbókmenntir.
Sigurður virðist ekki hafa látið stjórnmál verulega til sín
taka á stúdentsárunum og að vísu farið sér hægt í þeim efn-
um, allt jiar til er hann, iilllöngu síðar, gekk fram á vígvöll*
inn sem alþingismaður. En þess er að gæta, að fyrstu
stúdentsár Sigurðar var engin flokkaskipting til i landinu og